Οι αδερφοί Μανάκια: οι πρωτοπόροι κινηματογραφιστές των Βαλκανίων

άγαλμα του Μίλτονα Μανάκια στο Μοναστήρι,
του πρώτου κινηματογραφιστή στα Βαλκάνια
"Na taljia ka njelji ka earamu ku elada ka di daima"
("Μας έσφαζαν σαν τα πρόβατα γιατί πάντα παίρναμε το πλευρό της Ελλάδας")
 

Έτσι περιέγραψε ένας βλάχος  την εμπειρία του κατά τη διάρκεια της βουλγαρομακεδονικής επανάστασης του Ιουλίου 1903 (Ίλιντεν).--Από το βιβλίο "Οι αδελφοί Μανάκια, πρωτοπόροι του  κινηματογράφου στα Βαλκάνια και το βλαχικό ζήτημα ,Γιώργης Έξαρχος, 1991. Aυτό το απόσπασμα και το άρθρο έχει υποβληθεί εδώ για να διαλύσει την ιδέα ότι οι αδελφοί Μανάκια, βλάχοι από το ορεινό χωριό της Αβδέλλας στην  ελληνική Μακεδονία ήταν  σκοπιανοί.

Το πατρικό των αδελφών Μανάκη στο Μοναστήρι (Μπιτόλια)
 Ο Γιαννάκης Μανάκιας γεννήθηκε στην Αβδέλλα το 1879 και πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1954, ενώ ο Μίλτος (Μιλτιάδης) Μανάκια γεννήθηκε στην Αβδέλλα το 1881 και πέθανε στη Μπίτολα το 1964. Και οι δύο πήγαν σε Ρουμάνικο, όχι ελληνικό,σχολείο.Άνοιξαν το πρώτο φωτογραφιο στα Ιωάννινα το 1898 (μεταφέρθηκε στο Μοναστήρι το 1905), έκαναν την πρώτη τους ταινία ''η υφάντρα'' στην Αβδέλλα το 1907 και άνοιξαν το σινεμά "Μανάκια" στο Μοναστήρι το 1921 (καταστράφηκε από πυρκαγιά που προκλήθηκε από έναν προβολέα το 1939). Στην καριέρα τους, ηχογράφησαν πολλές εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής (γάμους, πανηγύρια, κλπ), καθώς και ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν τα Βαλκάνια.
Ποια ήταν η εθνικότητα των αδελφών Μανάκια; Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση, δεδομένου ότι θα μπορούσε καλύτερα να χαρακτηριστούν ως «Βαλκάνιοι πολίτες».Ο  Γιαννάκης υπήρξε υποστηρικτής της ρουμανικής κίνησης του Απόστολου Μαργαρίτη », αλλά κατέληξε περνώντας τα τελευταία χρόνια του στην Ελλάδα, παρά τη Ρουμανία.Ο Μίλτος δεν ήταν ασχολούνταν με την πολιτική, αλλά υπάρχει μαρτυρία γι 'αυτόν που λέει ότι επιθυμούσε  τα αρχεία Μανάκια να πάνε στην Ελλάδα, όχι στους Σέρβους ,τα οποία τελικά κατέληξαν στα Σκόπια. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα δύο αδέλφια πέρασαν πολλά χρόνια στο Μοναστήρι (Μπίτολα), λόγω των καλύτερων επαγγελματικών ευκαιριών και την κυριαρχία σε εκείνη την πόλη του βλάχικου στοιχείου, όχι επειδή ήταν «Μακεντόντσι». 



φωτογραφία τραβησμένη από τον Ιωάννη Μανάκη
Τα δυο αδέλφια  αντιμετωπίσαν πολλές δυσκολίεςν κατά τη διάρκεια της ταραχώδους καριέρας τους. Για παράδειγμα,ο Γιαννάκης συνελήφθη από τους Βουλγάρους το 1916 και εξορίστηκε στη Φιλιππούπολη, όπου άνοιξε ένα άλλο φωτογραφικό κατάστημα. Στο σινεμά τους, έπρεπε να «φορέσουν» πολλές καρφίτσες ,γιατί ήταν ο μόνος τρόπος τους να επανασυνδεθεί με η σπασμένα ταινία. Ορισμένοι πελάτες δεν ήταν πλήρωναν παρά μόνο αφού είχαν πειστεί ότι, κατά κάποιο τρόπο, ήταν δυνατό ο φωτογράφος να τους κάνει να φαίνονται στις φωτογραφίες τους ... χωρίς ρούχα.Παραθέτω ένα σύντομο ποίημα πάνω σε αυτό  στα βλάχικα το οποίο απαγγέλθηκε από κάποιον tsal Cula Mitri al Meranu στον κ. Έξαρχο, ο οποίος παρείχε και μια ελληνική μετάφραση καθώς και μια σύνοψη στα αγγλικά).

Disaga al nu Μανάκια nu are
nitsi Meare, nitsi peare?
de una parte oamini ndrepsitsi cadru tu
shi de Alanta kilibetisitsi.
Datsi-lji paradzilji al Melti di Iana
s-nu va videtsi zmeana Fara curlu.
Datsi-lji paradzilji al Melti di Αβδέλα
s-nu va curlu videtsi TABELA ca.
Paltitsi ntrepsitlu cadrulu,
shi kilibetisitlu ARDE Melti.

Disaga al Manakia nu are

nitsi meare, nitsi peare;

de una parte oamini tu cadru ndrepsitsi

shi de alanta kilibetisitsi.

Datsi-lji paradzilji al Melti di Iana

s-nu va videtsi curlu fara zmeana.

Datsi-lji paradzilji al Melti di Avdela

s-nu va videtsi curlu ca tabela.

Paltitsi cadrulu ntrepsitlu,

shi Melti arde kilibetisitlu.


Του Μανάκια τα δισάκαι

δίχως μήλα και αχλαδάκια

απ´τη μια ντυμένοι όλοι

κι απ´την άλλη γυμνοκώλοι

στο Γιαννιώτη Μέλτη τα λεφτά να δώστε

γιατί αλλιώς σας λέω κώλους καμαρώστε

Τα λεφτά του θέλει ο Μέλτης από Αβδέλλα

γιατί αλλιώς βγάζει τον κώλο σας ταμπέλα

Πληρώστε κάδρο για τους ντυμένους

κι ο Μίλτος καίει τους ξεγυμνωμένους.


[Miltos has both dressed and naked versions of your photo. Pay him or you will see your bare behind posted. Pay for the dressed one framed, so that Miltos will burn the naked one.]

Θα μπορούσα να τελειώσω το άρθρο εδώ αλλά υπάρχουν άλλα δύο γεγονότα βαλκανικού ενδιαφέροντος,άσχετα με τους αδερφούς Μανάκια,πάντα από το βιβλίο που αναφέρθηκε πιο πάνω.

Ενώ ο ελληνικός στρατός προχωρούσε προς τη Σόφια στα μέσα του Ιουλίου του 1913 υπέστει μια ενδεχομένως καταστροφική ήττα στο κοντά στο Πέτσοβο.Τα νέα στάλθηκαν στο Βουκουρέστι όπου λάμβαναν χώρα σκληρές διαπραγματεύσεις και οι Βούλγαροι επρόκειτο να παραδοθούν.Για να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας ο διευθυντής του ρουμανικού επιτελείου,ένας βλάχος,ονόματι Μίσιου κράτησε τα νέα κρυφά από τις ρουμανικές αρχές για αρκετές ώρες.Οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν κανονικά και η Βουλγαρία πράγματι παραδόθηκε.

Οι βλάχοι προφανώς διεχώριζαν τους σλαβομακεδόνες από τους Βούλγαρους ονομάζοντας τους τελευταίους  "Vurgari" που μιλάνε "Vurgareshti", "βουλγάρικα"  και τους πρώτους "Zdanganji" ("χοντροκέφαλους") που μιλάνε μια γλώσσα παρόμοια με τα "Vurgari". 


Πηγή
Share:

Η λουβική γλώσσα


Η λουβική είναι μία εξαφανισμένη γλώσσα της Ανατολίας που άνηκε στον κλάδο της ινδοευρωπαϊκής γλωσσικής οικογένειας.

Λουβικά ιερογλυφικά.

Η λουβική ήταν στενά συνδεδεμένη με τη γλώσσα των Χετταίων, και ήταν μία από τις γλώσσες που μιλιούνταν από πληθυσμιακές ομάδες στην Arzawa, στα δυτικά και νοτιοδυτικά του πυρήνα της περιοχής των Χετταίων.  

Σε παλαιότερα κείμενα,για παράδειγμα στον  κώδικα των Χετταίων,οι περιοχές που μιλιούνταν τα Λουβικά, συμπεριλαμβανομένης και της Arzawa και της Kizzuwatna  ονομάζονταν Λουβία.

Στην μεταχετταιική εποχή, η περιοχή της Arzawa ,έμεινε γνωστή ως Λυδία (ασσυριακά-Luddu).


Τα λουβικά  είναι είτε ο άμεσος πρόγονος των λυκικών, είτε ένα στενός συγγενής του προγόνου των λυκικών. 

Τα λουβικά είναι επίσης μία από τις πιθανές υποψήφιες για τη γλώσσα που μιλούσαν οι Τρώες. Η γλώσσα των Τρώων  πιθανώς και να ήταν μια Τυρρηνική γλώσσα που σχετιζόταν με τη Λήμνο».

Εξαφανίστηκαν  γύρω στο 600 π.Χ.


Η σφηνοειδής λουβική 

H σφηνοειδής λουβική είναι ένας όρος που αναφέρεται στο σώμα των λουβικών κειμένων που βεβαιώνεται στις πινακίδες με τα αρχεία της Χαττούσα και  είναι ουσιαστικά το ίδιο σύστημα σφηνοειδούς γραφής που χρησιμοποιoύνταν για τα Χιττιτικά.

Στον κατάλογο του  Laroche των Χεττιτικών κειμένων, στο σύνολο των Χεττιτικών κειμένων στη σφηνοειδή γραφή οι λουβικές ενθέσεις  ως επί το πλείστον αποτελούνται από τελετουργίες.   

Τα σφηνοειδή λουβικά  κείμενα είναι γραμμένα σε διάφορες διαλέκτους, από τις οποίες οι πιο εύκολα αναγνώσιμες  είναι η λουβική της  Kizzuwatna,της Istanuwa  και των Αυτοκρατορικών Λουβικών.Η τελευταία διάλεκτος αντιπροσωπεύει το ιδίωμα της Hattusa  του 14ου-13ου αιώνα π.Χ. 

 
εξάπλωση της λουβικής γλώσσας (σύμφωνα με τον Melchert 2003)



Λουβικό λεξιλόγιο

arai- (μακρύς) [χιττιτικό ara-]
ašhar- (αίμα) [ινδ. *esor- (αίμα), καρικό *eshar- (αίμα)]  
gaši- (επίσκεψη) [IE *gasti- (επισκέπτης)] 
*hulani (μαλλί) [IE *wl-n- (μαλλί), χιττιτικό hulana-] 
harwas δρόμος 
isarwilis δεξιά
ipalis αριστερά


εξωτερικοί σύνδεσμοι

λουβικό γλωσσάριο (στα αγγλικά)

λουβικά ιερογλυφικά (στα αγγλικά)






Share:

207 βασικές γερμανικές λέξεις

Πίσω στα μαθήματα γερμανικών.





Πίσω στα μαθήματα γερμανικών.


'αρ.' ελληνικάγερμανικά
Deutsch
μεταγραφή
1 Εγώ ich ιχ
2 εσύ du, Sie (formal) Ντου,ζι
3 αυτός er έα
4 εμείς wir βία
5 εσείς ihr, Sie (formal) Ία,ζι
6 αυτοί sie ζι
7 αυτό dieses ντιζες
8 εκείνο jenes γιένες
9 εδώ hier χία
10 εκεί dort ντόατ
11 ποιός wer βέα
12 τί was βας
13 πού wo βο
14 πότε wann βαν
15 πώς wie βι
16 δεν nicht νιχτ
17 όλα alle άλε
18 πολλά viele φίιλε
19 μερικά einige έινιγκε
20 λίγα wenig βένιγκ
21 άλλος andere άντερε
22 ένα eins άινζ
23 δύο zwei τσβάι
24 τρία drei ντγάι
25 τέσσερα vier φίια
26 πέντε fünf φιούνφ
27 μεγάλος groß γκγος
28 μακρύς lang λανγκ
29 φαρδύς breit, weit μπγάι
30 πυκνός dick ντικ
31 βαρύς schwer σβέα
32 μικρός klein κλάιν
33 κοντός kurz κούατσ
34 στενός eng ένγκ
35 λεπτός dünn ντιούν
36 γυναίκα die Frau φγάου
37 άντρας der Mann μαν
38 άνθρωπος der Mensch μεν
39 παιδί das Kind κιντ
40 η σύζυγος die Frau, Ehefrau φγάου,έε-φγάου
41 ο σύζυγος Mann, Ehemann μαν,έε-μαν
42 μητέρα die Mutter μούτεα
43 πατέρας der Vater φάτερ
44 ζώο das Tier τίιρ
45 ψάρι der Fisch φίΣ
46 πουλί der Vogel ντέα φόγκελ
47 σκυλί der Hund χουντ
48 ψείρρα die Laus λάους
49 φίδι die Schlange Σλάνγκε
50 σκουλίκι der Wurm βούρμ
51 δέντρο der Baum μπάουμ
52 δάσος der Wald βαλτ
53 ραβδί der Stock στοκ
54 φρούτο die Frucht φρουχτ
55 σπόρος der Samen ζάμεν
56 φύλλο das Blatt μπλατ
57 ρίζα die Wurzel βούρτσελ
58 φλοιός die Rinde ρίντε
59 λουλούδι die Blume ντι μπλούμε
60 γρασίδι das Gras γκρας
61 σκοινί das Seil ζάιλ
62 δέρμα die Haut χάουτ
63 κρέας das Fleisch φλάις
64 αίμα das Blut μπλουτ
65 κόκκαλο der Knochen κνόχεν
66 λίπος das Fett φετ
67 αυγό das Ei άι
68 κέρατο das Horn χόρν
69 ουρά der Schwanz σβάντς
70 φτερό die Feder φέντεα
71 μαλλιά das Haar χάαρ
72 κεφάλι der Kopf κοπφ
73 αυτί das Ohr όαρ
74 μάτι das Auge άουγκε
75 μύτη die Nase νάζε
76 στόμα der Mund μουντ
77 δόντι der Zahn τσαν
78 γλώσσα die Zunge τσούγγε
79 νύχι der Fingernagel φίνγκεανάγκελ
80 πατούσα der Fuß ντέα φους
81 πόδι das Bein ντας μπάιν
82 γόνατο das Knie ντας κνίι
83 χέρι die Hand ντι χαντ
84 φτερούγα der Flügel φλιούγκελ
85 κοιλιά der Bauch μπάουχ
86 εντόστια das Eingeweide έινγκεβάιντε
87 λαιμός der Hals χαλζ
88 πλάτη der Rücken ριούκεν
89 στήθος die Brust μπριούστ
90 καρδιά das Herz χέρτς
91 συκώτι die Leber λέμπεα
92 πίνω trinken τρίνκεν
93 τρώω essen έσσεν
94 δαγκώνω beissen μπάισεν
95 ρουφάω saugen ζάουγκεν
96 φτύνω spucken Σπούκεν
97 κάνω εμετό erbrechen ερμπρέχεν
98 φυσώ blasen μπλάζεν
99 αναπνέω atmen άτμεν
100 γελώ lachen λάχεν
101 βλέπω sehen ζέεν
102 ακούω hören χΈρεν
103 ξέρω wissen βίσεν
104 σκέφτομαι denken ντένκεν
105 μυρίζω riechen (reek) ρίιχεν
106 φοβάμαι fürchten φιούρχτεν
107 κοιμάμαι schlafen Σλάφεν
108 ζω leben λέμπεν
109 πεθαίνω sterben (starve) Στέρμπεν
110 σκοτώνω töten τΈτεν
111 πολεμώ kämpfen κΈμπφεν
112 κυνηγώ jagen γιάγκεν
113 χτυπώ schlagen Σλάγκεν
114 κόβω schneiden Σνάιντεν
115 μοιράζομαι spalten Σπάλτεν
116 μαιχαιρώνω stechen Στέεν
117 γρατσουνώ kratzen κράτσεν
118 σκάβω graben γκράμπεν
119 κολυμπώ schwimmen Σβίμεν
120 πετώ fliegen φλίγκεν
121 περπατώ gehen γκέεν
122 έρχομαι kommen κόμεν
123 ξαπλώνω liegen (state) λίιγκεν
124 κάθομαι sitzen (state) ζίτσεν
125 στέκομαι stehen (state) Στέεν
126 στρίβω drehen ντρέεν
127 πέφτω fallen φάλεν
128 δίνω geben γκέμπεν
129 κρατώ halten χάλτεν
130 στίβω quetschen κβέτχεν
131 τρίβω reiben ράιμπεν
132 πλένω waschen βάσεν
133 σκουπίζω wischen βίΣεν
134 τραβώ ziehen τσίιεν
135 σπρώχνω drücken ντριούκεν
136 ρίχνω werfen βέρφεν
137 δένω binden μπίντεν
138 ράβω nähen νέεν
139 μετρώ zählen τσέλεν
140 λέω sagen ζάγκεν
141 τραγουδώ singen ζίνγκεν
142 παίζω spielen Σπίιλεν
143 επιπλέω schweben Σβέμπεν
144 ρέω fließen φλίισεν
145 παγώνω frieren φρίιρεν
146 πρήζομαι schwellen Σβέλεν
147 ήλιος die Sonne Ζόνε
148 φεγγάρι Mond
149 αστέρι Stern
150 νερό Wasser
151 βροχή Regen
152 ποτάμι Fluss
153 λίμνη See
154 θάλασσα Meer, See
155 αλάτι Salz
156 πέτρα Stein
157 άμμος Sand
158 σκόνη Staub
159 γή Erde
160 σύννεφο Wolke
161 ομίχλη Nebel
162 ουρανός Himmel
163 άνεμος Wind
164 χιόνι Schnee
165 πάγος Eis
166 καπνός Rauch
167 φωτιά Feuer
168 στάχτη Asche
169 καίω brennen
170 δρόμος Straße
171 βουνό Berg
172 κόκκινος rot
173 πράσινος grün
174 κίτρινος gelb
175 άσπρος weiß
176 μαύρος schwarz
177 νύχτα Nacht
178 μέρα Tag
179 χρόνος Jahr
180 ζεστός warm
181 κρύος kalt
182 γεμάτος voll
183 νέος neu
184 παλιός alt
185 καλός gut
186 κακός schlecht
187 σάπιος verfault
188 βρώμικος schmutzig
189 ίσιος gerade
190 στρογγυλός rund
191 κοφτερός scharf
192 αμβλύς stumpf
193 απαλός glatt
194 υγρός nass, feucht
195 στεγνός trocken
196 σωστός richtig
197 κοντινός nahe
198 μακρυνός weit, fern
199 δεξιά rechts
200 αριστερά links
201 στο bei, an
202 σε in
203 με mit
204 και und
205 αν wenn, falls, ob
206 διότι weil
207 όνομα Name


Άσκηση του λεξιλογίου

der Hund

jagen

d
d
Read also
Διάβασε επίσης
γερμανικά ρήματα
μαθήματα γερμανικών
German phrases.
γερμανικές φράσεις.
German phrases with movies.Μάθε γερμανικές φράσεις με ταινίες.



Share:

English Urdu dictionary


Hλεκτρονικό αγγλοπακιστανικό (ούρντου) λεξικό.


Share:

Η σχέση αλβανικών και ρουμάνικων-μία θεωρία.

Ένα ικανό ποσοστό των μη Λατινικών χαρακτηριστικών που διαθέτει σήμερα η ρουμανική γλώσσα έχει την αντιστοιχία του στα αλβανικά, όχι μόνο όσον αφορά λεξιλόγιο, αλλά και τη δομή, φρασεολογία και ιδιωματισμούς. Τα χαρακτηριστικά αυτά ανήκουν σε δύο γλωσσικές περιόδους: το υπόστρωμα, που είναι η γλώσσα που μιλούσαν οι Βλάχοι, πριν την εκλατίνισή τους-η οποία μπορεί να είναι  αλβανικής προέλευσης ή παρόμοια γλώσσα, και την επακόλουθη άμεση επαφή μεταξύ των δύο πληθυσμών επί μακρό χρονικό διάστημα, κυρίως όσον αφορά  την κοινό τρόπο ζωής τους ως ποιμένες.

Για την προέλευση των Αλβανών υπάρχουν δύο κύριες θεωρίες, η μία που υποστηρίζει την Ιλλυρική καταγωγή και η άλλη τη θρακικό. Οι υπέρμαχοι του  δακορωμαϊκού μύθου υποστηρίζουν κατηγορηματικά τη δεύτερη θεωρία, καθώς δεν μπορούν να αμφισβητήσουν τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ των βλάχων και των αλβανών σε πρώιμους  χρόνους. Δεν είναι σκοπός μας να συζητήσουμε σχετικά με την προέλευση των Αλβανών εδώ, και εν πάση περιπτώσει, είναι αδιάφορο αν η μία ή η άλλη θεωρία είναι η σωστή, γιατί όλο το σύμπλεγμα των αποδείξεων δε´χνουν την περιοχή της σημερινής Αλβανίας και την γύρω περιοχή, σαν  τη γενέτειρα των πρώτων Ρουμάνων και όχι την ανατολική πλευρά των Βαλκανίων - ακόμη και αν οι Αλβανοί δεν είναι αυτόχθονες, αλλά προέρχονται από οποιοδήποτε άλλο μέρος,  στην περιοχή που ζουν σήμερα, συναντήθηκαν οι δύο λαοί.Επίσης δεν υπάρχει κανένα ιστορικό αρχείο που να πιστοποιεί  μια υποθετική μετανάστευση των Αλβανών από τη Δακία (και δεν υπάρχει κανένα ίχνος της παρουσίας τους στην εν λόγω γη), ενώ υπάρχουν πολλά έγγραφα που αποδεικνύουν ότι οι Βλάχοι ζούσαν από τους πρώτους αιώνες στις χώρες της Νότιας Αδριατικής παραλίας-ακόμη και πριν από τη ρωμαϊκή κατάκτηση της Δακίας! - και ως πραγματικότητα, εξακολουθούν να υπάρχουν ιστορικά λατινόφωνες  κοινότητες (Αρουμάνοι) που ζουν εκεί.

η αρχική κοιτίδα των βλάχων

Η γλωσσική έρευνα έχει καταλήξει ότι οι περισσότερες λέξεις που μοιράζονται τα ρουμανικά και τα αλβανικά δεν είναι δάνεια από τη μία γλώσσα στην άλλη, αλλά έχουν κοινή προέλευση από το γλωσσικό υποστρώμα, πριν αυτές οι δύο γλώσσες να αρχίσουν να διαφοροποιούνται η μία από την  άλλη. Οι ρουμανικοί όροι που είναι παρόμοιοι με τα αλβανικά αφορούν κυρίως πρωτογενή στοιχεία όπως τα μέρη του σώματος, τα ονόματα των ζώων και των φυτών, καθώς και λέξεις που αφορούν ειδικότερα την ποιμενική ζωή. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι το εν λόγω λεξιλόγιο στα ρουμανικά δεν βρίσκεται ούτε στα σλαβικά ή οποιαδήποτε άλλη γλώσσα που ομιλείται στην περιοχή των Βαλκανίων, αλλά μόνο στα Αλβανικά. Ένα άλλο ενδιαφέρον γεγονός αφορά το ίδιο το όνομα της πρωτεύουσας της Ρουμανίας: Bucureşti, μια λέξη που είναι παρόμοια με τον αλβανικό όρο "bukurisht», που έχει την ίδια έννοια.

Ενώ οι βλάχοι αποτέλεσαν αντικείμενο ενδελεχούς εκλατινισμού,η αλβανική γλώσσα έχει υποστεί την επίδραση της λατινικής από τούς πρώιμους χρόνους. Το κοινό έδαφος καθώς και ο κοινό τρόπος ζωής που μοιράζονταν και οι δύο λαοί  έχουν παραγει τις ίδιες σημασιολογικές αλλαγές και στις δύο γλώσσες: ένας σημαντικό αριθμός  λατινικών όρων έχει υποστεί ταυτόσημες τροποποιήσεις του νοήματος χωρίς παράλληλο σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα, και αυτό δεν μπορεί να έχει συμβεί μόνο από τύχη ή από οποιαδήποτε λογική εξήγηση εκτός από το ότι και οι δύο λαοί   ζούσαν σε ένα κοινό περιβάλλον και στο ίδιο έδαφος. 

Μεταξύ των ασυνήθιστων χαρακτηριστικών στη ρουμανική γλώσσα που  εξηγούνται από τη σύγκριση με τα αλβανικά βρίσκουμε και το οριστικό άρθρο, το οποίο στην κλασική λατινική προηγείται του ουσιαστικού αλλά είναι εγκλιτικό στη ρουμανική και ακολουθεί τα ίδια μοτίβα, όπως στα αλβανικά, και έχει την προσωπική αντωνυμία σε αιτιατική,που περιέχει και το συνθετικό ne όπως ακριβώς και στα λατινικά.


Share:

Limba Armâneascâ > English


Online Aromanian-English dictionary.
http://www.jargot.com/dict/armaneasca/
Share:

ταξιδιωτικές βλάχικες φράσεις


1) Iu iasti uda a mea? Πού είναι το δωμάτιό μου;
2) Iu iasti mardzina di amare? Πού είναι η παραλία;

3) Iu potu s'aflu una beari? Πού μπορώ να βρώ ένα ποτό;

4) Nu mi cartea aclo!

πηγή/source:
http://www.travelphrases.info/languages/aromanian.htm

Share:

Για τιν γραμματικιν τι Σ. Τοπχαρα.

Για το ρομεικον το γλοςικον το ζιτιμαν ατορα καλατζεβνε τα πλατεα ςτροματα τεργαζομενιον. Σο κεντρον τι προςοχιςεμυν ςτεκ το ζιτμαν - πος να εφταμε κε ι γλοςα ντο θα καματιζομενα βοιθαμας, πραματικα να εν γλοςα τι μαζαςεμυν. Να καταλοβενεμας ολ κε οχι μονον να καταλαβενεμας αλα να καλατζεβνε κεκιν να επορυν να περνε ενεργον μερος ςιν δυλιανεμυν - ςο χτιςιμον τι ςοςιαλιζμυ.
Ι γλοςα κεπορι να εν ςκοποςεμυν, αλα μεςον, οπολον πυ να βοιθαμας ςον ςκοπονεμυν.

Αικον γλοςα για τεμετερα τα ρομεικα μαζας πεκςεβαν αςον Ποντον εν το ποντεικον ι γλοςα. Το ποντεικον τιν γλοςαν καταλαβενε, το ποντεικον τιν γλοςαν καλατζεβνε, ατο εν το μιτρικον ι ςλοςατυν. Καθαρα φενετε πος ι καταςταςι ςο οπιονεβριυμες ος τα τελεφτεα χρονια κε ςο καπιον βαθμον κε ος οςιμερον, αλο να ιποφερκετε κεν. Το Σοβετικον το ςιςτιμαν ελεφθεροςεν ολια τα εθνι αςο ικονομικον κε αςο πολιτικο-μορφοτικον τιν ςκλαβιαν.

Κιατορα, τα εθνι ντο εςαν αγραματα ολος διολυ, πυ τα γραματα πα ακομαν κιχαν, εςκοθαν ςο παδαρ, μαθαβε, προχορυνρ, κιαλο κεγνοριυνταν. Το Κομυνιςτικον Κομαν με το λενινιςτικον τι γραμινεθε αλαζ τανροπς, αλαζ τι γις το προςοπον κε πραματικα αδελφον τα εργαζομενα μαζας αςολια τα εθνι αφκα ςο κοκινον τι ςιμεανεθε. Τολμιρα ι πολςςεβικ κααριζνε τι ςτραταν αςολια τα φραχτια, αςολια ςα εμπόδια για να προχορυν ςον ςοςιαλιζμον τα εργαζομενα μαζας. Απλοπια το Κομαν τι γραφιν ςανατολικα τα εθνι, διμιυργα για τατυνυς λατινικοπιιμενον αλφαβιτον κε εφται γιατατα τα εθνι πολα εφκολον τιν μορφοςιν σο μιτρικον τιν γλοςανατυν.

Μονον το ςοβετικον το ςιςτιμαν κε το μιτρικον ι γλοςα εδοκαν τιν εφκεριαν ςατα τα εθνι να εφταγνε ςα καποςα χρονια πραματα πυ ςο καπιταλιςτικον το ςιςτιμαν κεπορυν να γινταν ςα εκατονταδας χρόνια.

Ονταν τερυμε ατα τα προοδυς ντο εχνε ταδελφικαναμυν εθνι -ι ατιγει, ι καπαρτιν κ.τ.λ. πρεπ να εροτυμε, εμις ντο επικαμε? Κε ςατο το εροτεμαν επορυμε να απαντυμε, πος εμις πα εχομε τρανα επιτιχιας, πολα προοδυς. Αμα κιαλο πολα προοδυς θα ιχαμε αν ι δυλια αναμεςα ςα μαζαςεμυν εγινυτον ςο μιτρικον τι γλοςανατυν. Κιατο ι γλοςα για τα ρομεικα τα μαζας τα οπια, οπος ιπαμε εκςεβαν αςον Ποντον εν το ποντεικον ι γλοςα. Οςον το παι ολιγοςτεβνε εκιν πυ κιθελνε ναναγνοριζνε ατο το πραμαν - πος το ποντεικον ι γλοςα εν μιτρικον γλοςα για τα εργαζομενα μαζαςεμυν. Τιν αρχιν κε το ςοβαρον τι δυλιαν για το ζιτιμαν - να περαν ι δυλια αναμεςα ςα μαζαςεμυν ςο μιτρικον τι γλοςαν - επικεν ο "Κομυνιςτις". Αςο 1930 τι χρονιας κιαν ο "Κομυνιςτις" επικεν τρανον κοπον απαν ςατο το ζιτιμαν κε χορις να τρανινοματο πρεπ, ναναγνοριζομε πο: ατο ι δυλια εςς πολα θετικα αποτελεζματα.

ποντιακή γραμματική Τοπχαρά


εξωτερικός σύνδεσμος

Ποντιακή γραμματική του Τοπχαρά
http://users.sch.gr/symfo/sholio/diafora/periehomena.htm
ολόκληρο το πρωτότυπο βιβλίο σε μορφή πδφ (το 17. στη λίστα 'γλωσσικά'.)

Γραμματική της Ποντιακής


Share:

207 βασικές τούρκικες λέξεις

No. ελληνικά Τούρκικα
Türkçe
1 εγώ ben
2 εσύ sen
3 αυτός o
4 εμείς biz
5 εσείς siz
6 αυτοί onlar
7 αυτό bu
8 εκείνο şu, o
9 εδώ burada
10 εκεί şurada, orada
11 ποιος kim (ερωτηματικό)
12 τί ne (ερωτηματικό)
13 πού nerede (χωρίς κίνηση, ερωτηματικό)
14 πότε ne zaman (ερωτηματικό)
15 πώς nasıl (ερωτηματικό)
16 δεν değil (χωριστά); -ma-, -me- (μπάνει μέσα στο ρήμα)
17 όλα bütün, hepsi
18 πολλά çok
19 μερικά birkaç, bazı
20 λίγα az
21 other başka, diğer
22 one bir
23 two iki
24 three üç
25 four dört
26 five beş
27 big büyük
28 long uzun
29 wide geniş
30 thick kalın
31 heavy ağır
32 small küçük
33 short kısa
34 narrow dar
35 thin ince
36 woman kadın
37 man (adult male) adam
38 man (human being) insan, kişi
39 child çocuk
40 wife karı
41 husband koca
42 mother anne, ana
43 father baba, ata
44 animal hayvan
45 fish balık
46 bird kuş
47 dog köpek, it
48 louse bit
49 snake yılan
50 worm solucan, kurt
51 tree ağaç
52 forest orman
53 stick çubuk, değnek
54 fruit meyve
55 seed tohum
56 leaf yaprak
57 root kök
58 bark (of a tree) kabuk
59 flower çiçek
60 grass ot
61 rope ip, halat
62 skin deri
63 meat et
64 blood kan
65 bone kemik
66 fat (noun) yağ
67 egg yumurta
68 horn boynuz
69 tail kuyruk
70 feather tüy
71 hair saç
72 head baş, kafa
73 ear kulak
74 eye göz
75 nose burun
76 mouth ağız
77 tooth diş
78 tongue (organ) dil
79 fingernail tırnak
80 foot ayak
81 leg bacak
82 knee diz
83 hand el
84 wing kanat
85 belly karın
86 guts bağırsak
87 neck boyun
88 back arka, sırt
89 breast göğüs
90 heart yürek, kalp
91 liver karaciğer
92 to drink içmek
93 to eat yemek
94 to bite ısırmak
95 to suck emmek
96 to spit tükürmek
97 to vomit kusmak
98 to blow üflemek
99 to breathe nefes almak, soluk almak
100 to laugh gülmek
101 to see görmek
102 to hear işitmek
103 to know bilmek
104 to think düşünmek
105 to smell koklamak
106 to fear korkmak
107 to sleep uyumak
108 to live yaşamak
109 to die ölmek
110 to kill öldürmek
111 to fight dövüşmek
112 to hunt avlamak
113 to hit vurmak
114 to cut kesmek
115 to split yarmak
116 to stab bıçaklamak
117 to scratch kaşımak
118 to dig kazmak
119 to swim yüzmek
120 to fly uçmak
121 to walk yürümek
122 to come gelmek
123 to lie (as in a bed) yatmak, uzanmak (action, state)
124 to sit oturmak (action, state)
125 to stand kalkmak (action), dikilmek (state)
126 to turn (intransitive) dönmek
127 to fall düşmek
128 to give vermek
129 to hold tutmak
130 to squeeze sıkmak
131 to rub sürtmek
132 to wash yıkamak
133 to wipe silmek
134 to pull çekmek
135 to push itmek
136 to throw atmak
137 to tie bağlamak
138 to sew dikmek
139 to count saymak
140 to say demek
141 to sing şarkı söylemek
142 to play oynamak
143 to float dalgalanmak
144 to flow akmak
145 to freeze donmak (intransitive), dondurmak (transitive)
146 to swell şişmek
147 sun güneş
148 moon ay
149 star yıldız
150 water su
151 rain yağmur
152 river ırmak
153 lake göl
154 sea deniz
155 salt tuz
156 stone taş
157 sand kum
158 dust toz
159 earth yer
160 cloud bulut
161 fog sis
162 sky gök
163 wind rüzgâr, yel
164 snow kar
165 ice buz
166 smoke duman
167 fire od, ateş
168 ash kül
169 to burn yakmak
170 road yol
171 mountain dağ
172 red kızıl, kırmızı
173 green yeşil
174 yellow sarı
175 white ak, beyaz
176 black kara, siyah
177 night gece
178 day gün, gündüz
179 year yıl, sene
180 warm sıcak
181 cold soğuk
182 full dolu
183 new yeni
184 old eski (non-living things), yaşlı (living things)
185 good iyi
186 bad kötü
187 rotten çürük
188 dirty pis, kirli
189 straight düz
190 round yuvarlak, toparlak
191 sharp (as a knife) keskin
192 dull (as a knife) kör
193 smooth pürüzsüz, düzgün
194 wet ıslak
195 dry kuru
196 correct doğru
197 near yakın
198 far uzak
199 right sağ
200 left sol
201 at -da, -de, -a, -e,
202 in -da, -de, içinde, içerisinde
203 with ile, ile beraber
204 and ve
205 if eğer ... ise, -sa, -se
206 because çünkü
207 name ad, isim
turkish dictionary,τουρκικό λεξιλόγιο
Share:

λεξικό ουρντού-αγγλικό


 Παρακάτω ακολουθεί ένα λεξικό ουρντού-αγγλικό.Λίγο παλιό το λεξικό αλλά τη δουλειά του την κάνει μια χαρά.Δείτε το:







Share:

ραδιοφωνικές εκπομπές στα ούρντου

Μπορείτε να ακούτε καθημερινά ραδιοφωνικές εκπομπές στη γλώσσα Ούρντου του Πακιστάν με νέα και συζητήσεις για διάφορα θέματα στην ιστοσελίδα του BBC Urdu.

Το ραδιόφωνο είναι ένα σημαντικό βοήθημα στην εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας.Μπορείτε να αρχίσετε να ακούτε από την πρώτα σας βήματα στην ξένη γλώσσα.Θα σας βοηθήσει να συνηθίσετε στην ξένη γλώσσα,στους φθόγγους της,το ρυθμό και τη μελωδία της και ας μην καταλαβαίνετε.

urdu news on the radio.
Share:

Ντουμνιτζάλε κιτ χιι μάρι-Dumnidzale kit hii marii

Ντουμνιτζάλε κιτ χιι μάρι
ντάι λα τούτς κιτ ούνε χάρι
σι χάρεα νόστρα ιαστι μπιάρε
σ κίντου μπεμ,βρεμ κινταρε.

Dumnidzale kit hii mari
dai la tuts kit une hari
shi harea nostra iasti biare
sh kintu bem,vrem kintare.

Θεέ,πόσο μεγάλος είσαι
δίνεις σε όλους από ένα χάρισμα
το χάρισμα το δικό μας είναι το πιοτό
και όταν πίνουμε θέλουμε και τραγούδι!
                                         
                                     βλάχικο τραγούδι

This is an aromanian song from the vlach tradition

aromanian song
Share:

Αρμπερές,τα αρβανίτικα της Ιταλίας.


Τα αρμπερέσικα ή όπως ονομάζονται στην ίδια τη γλώσσα αρμπερές ή αρμπερίστ μιλιούνται από περίπου 80 χιλιάδες άτομα κυρίως στη Νότια Ιταλία στις περιοχές της Απουλίας,Βασιλικάτας,Καλαβρίας και Μολίσε και Σικελίας.Συγγενεύουν με την τόσκικη διάλεκτο της αλβανικής και φυσικά με τα αρβανίτικα της Ελλάδας απ'όπου και προήλθαν.Μιλιούνται μιλούνται από τους Αρμπερές,μια ομάδα αλφανοφώνων μειονοτήτων/πληθυσμών στην Ιταλία.

Κατάταξη

Τα Αρμπερές προέρχονται τα αρβανίτικα της Ελλάδας μαζί με τα οποία κατατάσσονται σε μια ευρύτερη ομάδα συγγενική με τα τόσκικα,την αλβανική διάλεκτο της νότιας Αλβανίας και μιλιούνται στη νότια Ιταλία στις περιοχές της Καλαβρίας,Μολίσε,Πούλια,Βασιλικάτα,Καμπάνια,Αμπρούτσι και Σικελίας.Όλες οι διάλεκτοι είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους αλλά δεν είναι τελείως αλληλοκατανοητές.
Τα αρμπερές διατηρούν πολλούς αρχαïσμούς των μεσαιωνικών αλβανικών από την εποχή πριν την οθωμανική εισβολή στην Αλβανία το 15ο αιώνα.Επίσης διατηρούν μερικά στοιχεία από τα ελληνικά,συμπεριλαμβανομένου και του λεξιλογίου και της προφοράς.Έχουν διατηρήσει και μερικά συντηρητικά στοιχεία που χάθηκαν στα σύγχρονα τόσκικα αλβανικά.Για παράδειγμα έχουν διατηρήσει κάποια συμπλέγματα αρχικών συμφώνων που έχουν απλοποιηθεί στα σύγχρονα επίσημα αλβανικά (cf. αρμπερίστ gluhë /ˈɡluxə/ ('γλώσσα').Ακούγονται πιο αρχαïκό από τα επίσημα αλβανικά ,αλλά είναι αρκετά κοντά ώστε γράφονται με το ίδιο αλβανικό αλφάβητο όπως τα επίσημα αλβανικά .

Τα αρμπερές ονομάζονταν ευρέως 'Albanese' (‘αλβανικά’ στα ιταλικά) στην Ιταλία μέχρι το 1900.Μέχρι πρόσφατα,οι ομιλητές των αρμπερές είχαν ακαθόριστες ιδέες για το πόσο σχετίζονταν ή δεν σχετίζονταν η γλώσσα τους με τα αλβανικά.Μέχρι το 1980 τα αρμπερές ήταν μια αποκλειστικά προφορική γλώσσα,εκτός από τη γραπτή της μορφή που χρησιμοποιούνταν στην ιταλοαλβανική εκκλησία και οι Αρμπερές δεν είχαν καμιά εξοικείωση με την επίσημη αλβανική που χρησιμοποιούνταν στην Αλβανία,αφού δεν χρησιμοποιούσαν αυτή τη μορφή στη γραφή ή στα ΜΜΕ.Οι διαφορές και ομοιότητες έγιναν για πρώτη φορά γνωστές,όταν ένας μεγάλος αριθμός μεταναστών άρχισε να μπαίνει στην Ιταλία το 1990 και ήρθε σε επαφή με τις ντόπιες κοινότητες των Αρμπερές.Υπάρχουν ανάμεικτα συναισθήματα για τους ‘’νέους Αλβανούς’’.
Από το 1980,έχουν οργανωθεί/γίνει κάποιες προσπάθειες για τη διατήρηση της πολιτισμικής και γλωσσολογικής κληρονομιάς της γλώσσας.Τα αρμπερές βρίσκονται σε αργή φθίνουσα πορεία τις τελευταίες δεκαετίες,αλλά τώρα σε βρίσκονται σε φάση αναγέννησης σε πολλά χωριά της Ιταλίας.Προσωπικότητες,όπως ο Zef Skirò Di Maxho έχουν κάνει πολλή δουλειά πάνω σε σχολικά βιβλία και άλλα εργαλεία εκμάθησης γλωσσών,παράγωντας δύο βιβλία: το 'Udha e Mbarë' και το 'Udhëtimi.Και τα δύο χρησιμοποιούνται σε σχολεία στο χωριό Piana degli Albanesi.


Share:

Μια έρευνα δείχνει ότι η γραμματική είναι πιο περίπλοκη από όσο ισχυρίζεται ο Τσόμσκι.

Μια έρευνα πάνω στη γραμματική από ακαδημαϊκούς του πανεπιστημίου της  Northumbria  δείχνει ότι ένα σημαντικό ποσοστό των αγγλοφώνων δεν είναι σε θέση να κατανοήσει ορισμένες βασικές προτάσεις. Τα ευρήματα  που υπονομεύουν την υπόθεση ότι όλοι οι ομιλητές έχουν μια βασική ικανότητα να χρησιμοποιούν γραμματικούς κανόνες , θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην εκπαίδευση, την επικοινωνία και τη γλωσσική θεωρία.

This is an article about grammar.A research suggests that grammar is grimmer than Tsomsky proposes.
Share:

ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα ουσιαστικά

Τα  ουσιαστικά χωρίζονται σε ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα.Ισοσύλλαβα είναι αυτά που έχουν τον ίδιο αριθμό συλλαβών σε όλους αριθμούς και όλες τις πτώσεις.Ανισοσύλλαβα είναι αυτά που δεν έχουν παντού τον ίδιο αριθμό συλλάβων.λ.χ.


ισοσύλλαβα
μήνας,μήνες,μηνών,μήνα.
χρόνος,χρόνου,χρόνοι,χρόνους.

Εδώ έχουμε παντού 2 συλλαβές.

Share:

Αλβανική -ανάδελφη και παραλίγο λατινογενής.

Στα ψηλά βουνά των δυτικών Βαλκανίων μιλιέται μια πανάρχαια γλώσσα που όμοιά της δεν υπάρχει καμία γνωστή ,ούτε του παρελθόντος,ούτε του παρόντος- τα αλβανικά (gjuha shqipe-γκιούχα σίπε).

γκιούχα σίπε
αλβανική γλώσσα 


 Πρόκειται για ινδοευρωπαική γλώσσα με περίπου 7 εκατομύρια ομιλητές, κυρίως στην Αλβανία (Shqipria-Σιπρία) ,τη Βόρεια Μακεδονία και το Κόσοβο αλλά και στην Τουρκία,την Ελλάδα,πολλές χώρες της Ευρώπης και την Αμερική. 

Η αλβανική, όπως και η ελληνική, είναι γλώσσα ανάδελφη.Δεν υπάρχει γνωστή συγγενική της γλώσσα. Είχε την τύχη να γλιτώσει τον πλήρη εκλατινισμό της ,να γίνει δηλαδή άλλη μια απόγονος γλώσσα της λατινικής ,όπως τα ρουμανικά,την τελευταία στιγμή εξαιτίας της καθόδου των Σλάβων.


γκέκικα,τόσκικα,
αρβανίτικα,αρμπερές

Στα αλβανικά διακρίνονται δύο κύριες διάλεκτοι τα γκέγκικα και τα τόσκικα με φυσικό όριο που τις διαχωρίζει το Γενούσο (Σκουμπίνη) ποταμό στην κεντρική Αλβανία.

Υπάρχουν και άλλες μεταβατικές διάλεκτοι ανάμεσά τους γύρω από τον ποταμό.Τα γκέκικα μιλιούνται στη βόρεια Αλβανία,το Κόσοβο,τη βορειοδυτική Βόρεια Μακεδονία, στα νότια του Μαυροβουνίου και της Σερβίας.


Τα τόσκικα στη νότια Αλβανία και κάποια χωριά της ελληνικής Ηπείρου και δυτικής Μακεδονίας.

Τα αρβανίτικα τα δικά μας και τα αρμπερές της Ιταλίας συγγενεύουν με την τοσκική διάλεκτο της οποίας μάλιστα διατήρησαν αρχαϊκά στοιχεία που δεν απαντώνται στην σύγχρονη αλβανική.

Η γκέκικη διάλεκτος διατηρεί αρχαϊκά στοιχεία της πρωτοαλβανικής που δεν συναντώνται πλέον στην τοσκική.


Γλωσσολογικά η τοσκική (toskë) διαιρείται σε πέντε διαλέκτους:τα βόρεια τοσκικά,τη διάλεκτο του Φίερι,Μπεράτι μέχρι τον Σκουμπίνη ποταμό,τα λαμπ ή λαμπρίστ (labërisht),τα τσάμικα (çam),τα αρβανίτικα και τα αρμπερές (arbëresh) της Ιταλίας.

Μερικές διαφορές μεταξύ των δύο κύριων διαλέκτων είναι στο λεξιλόγιο και στη φωνολογιά,το a αντί για ε και η αποβολή του τελικού e στα γκέκικα .

Η επίσημη γλώσσα της Αλβανίας και του Κοσόβου βασίζεται κυρίως στην τοσκική διάλεκτο.


προέλευση

Η ακριβής γεωγραφική προέλευση της αλβανικής γλώσσας δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα γνωστή.Πιστεύεται όμως ότι η περιοχή από όπου προήλθε ήταν μάλλον ορεινή παρά πεδινή ή παραθαλάσσια.


Το γηγενές αλβανικό λεξιλόγιο σχετικό με τη  θάλασσα είναι κατά κανόνα δάνειες λέξεις κυρίως από τα λατινικά και τα σλάβικα. Ενώ βρίθουν οι λέξεις σχετικές με βουνά, φυτά και εκτροφή βοοειδών. 

Αυτό αποτελεί σοβαρή ένδειξη ότι η αρχική κοιτίδα της αλβανικής γλώσσας ήταν ορεινή μακριά από τη θάλασσα.



αλβανικά και ρουμάνικα
Τα αλβανικά και τα ρουμάνικα έχουν ένα κοινό γλωσσικό υπόστρωμα από 160 περίπου λέξεις πιθανώς από παλαιοβαλκανικές γλώσσες , όπως η αρχαία δακικήιλλυρική και  θρακική γλώσσα. Η επιρροή φαίνεται και στα τοπωνύμια.

Η σημερινή πρωτεύουσα της Ρουμανίας είναι το Βουκουρέστι.Στα αλβανικά υπάρχει η λέξη bukur που σημαίνει ωραίος.

Συνεπώς ‘Βουκουρέστι’ ίσως σημαίνει ωραίο μέρος.Αυτή η σχέση ανάμεσα στις δύο γλώσσες υποδεικνύει ότι οι Ρουμάνοι και οι Αλβανοί ίσως είχαν μια κοινή κοιτίδα στα κεντρικά ή δυτικά ορεινά Βαλκάνια. 

Πιστεύεται ότι τα αλβανικά εξελίχθηκαν από μια παλαιοβαλκανική γλώσσα,αλλά μέχρι σήμερα είναι άγνωστο ποιά είναι αυτή ακριβώς.

Μια μερίδα επιστημόνων,κυρίως Αλβανών θεωρεί τα αλβανικά απόγονο της ιλλυρικής γλώσσας αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί αφού οι γνώσεις που έχουμε για την ιλλυρική είναι λιγοστές έως σχεδόν μηδαμηνές.

Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί ούτε μία επιγραφή στα ιλλυρικά και το μόνο που έχουμε είναι ένας μικρός αριθμός λέξεων μετρημένες στα δάχτυλα ενός χεριού που αναφέρονται σε κλασσικές πηγές και κάποια παραδείγματα ιλλυρικών τοπωνυμίων,ανθρωπωνυμίων,εθνωνύμων και υδρωνύμων πολλά από τα οποία  μάλιστα είναι αμφισβητήσιμα.

Ο Σκεντέρμπεης κατά των Οθωμανών.
(ελληνικοί υπότιτλοι)




Παρ'όλίγον εκλατινισμός

Τα λεξικολογικά δάνεια στα αλβανικά προέρχονται από πλήθος γλωσσών και έγιναν σε διάφορες χρονικές περιόδους.
Τα σημαντικότερα λεξικολογικά δάνεια είναι λατινικά .

Μετά την κατάκτηση των Βαλκανίων από τους Ρωμαίους πλήθος λατινικών λέξεων, γραμματικών  και συντακτικών φαινομένων 
εισήλθαν στα αλβανικά.

Τα αλβανικά γλίτωσαν την τελευταία στιγμή την πλήρη εκλατίνισή τους. Εάν δεν κατέβαιναν οι Σλάβοι τώρα η αλβανική θα ήταν άλλη μια λατινογενής γλώσσα ,όπως συνέβη με τα ρουμάνικα.

Τα παλαιότερα δάνεια που μαρτυρούνται προέρχονται από τα δωρικά ελληνικά και είναι περιορισμένα,περίπου δεκαπέντε λέξεις.

Τα λατινικά επηρέασαν σημαντικά τα αλβανικά για πολλούς αιώνες ,από το 2ο έως τον 5ο αιώνα μ.Χ. και ένα πλήθος λατινικών λέξεων εισέρευσε στα αλβανικά.

 Πολλές από αυτές τις λέξεις διατήρησαν και τη φωνολογία των λατινικών της εποχής,όπως η λέξη qytet από το civitas που σημαίνει πόλη και η λέξη peshk από το piscis που θα πει ψάρι.Οι δύο αυτές λέξεις διατήρησαν την παλαιά λατινική προφορά του c ως κ μπροστά από φωνήεν (εδώ το i) και όχι ως τς.

Από τον 7ο έως τον 9ο αίωνα έχουμε τα σλαβικά δάνεια.

Τελευταίως προωθείται η θεωρία ότι τα αλβανικά είχαν σημαντική επιρροή σε πολλές βαλκανικές γλώσσες και συνέβαλαν  στη διαμόρφωση κάποιων χαρακτηριστικών τους .

Μια τέτοια συμβολή είναι το άρθρο κολλημένο (ως επίθεμα) στο τέλος της λέξης,φαινόμενο το οποίο εκτός από τα αλβανικά παρατηρείται στα βουλγάρικα ,τα σκοπιανά και τα ρουμάνικα.





Αλβανικό αλφάβητο

Από τότε που άρχισαν να γράφονται τα αλβανικά χρησιμοποιήθηκαν πολλά αλφάβητα για την απόδοσή τους.

Το πρώτο που χρησιμοποιήθηκε ήταν μάλλον το ελληνικό μαζί με το οποίο κατόπιν χρησιμοποιήθηκαν τα λατινικά, κυριλλικά, αλλά και το οθωμανικό ή τουρκοαραβικό αλφάβητο.

Τελικά επικράτησε μια παραλλαγή του λατινικού του λεγόμενου αλφαβήτου Μπασκίμι,που υιοθετήθηκε το 1908 μετά το συνέδριο του Μοναστηρίου και χρησιμοποιείται μέχρι τις μέρες μας..

Το σύγχρονο αλβανικό αλφάβητο (αλβ.alfabeti shqip αποτελείται από 36 γράμματα.

  • τα Ç, Sh ,Xh και Zh προφέρονται παχιά
  • τo Ë προφέρεται σαν κλειστό ε 
  • το R ακούγεται σαν αμερικάνικο r ενώ το γράμμα Rr σαν το ελληνικό ρ. 
  • το γράμμα H προφέρεται σαν το αγγλικό h. 

Δείτε και το βίντεο με το αλβανικό αλφάβητο.





Aα
Bβ
Cτσ
Çτσ παχύ
Dντ
Dhδ
Eε
Ëε ημίφωνο
Fφ
Gγκ
Gjγκι
Hχ
Iι
Jγ
Kκ
Lλ
Llλι (ουρανικό)*
Mμ
Nν
Njνι (ουρανικό)*
Oο
Pπ
Qκ κρητικό
Rρ αγγλικό
Rrρ
Sσ
Shσ παχύ
Tτ
Thθ
Uου
Vβ
X χ
Xhτζ
Yου γαλλικό
Zζ
Zhζ παχύ

*με το λι και με το νι,που λένε.


δυσκολία στην προφορά κάποιων γραμμάτων

Στα αλβανικά συναντώνται κάποιοι ήχοι που δεν υπάρχουν στην επίσημη ελληνική και παρουσιάζουν δυσκολία στην εκφορά τους από τους Έλληνες.

Ας δούμε μερικά από αυτά τα γράμματα και την προφορά τους.

xh-τζ παχύ




r-ρ που φέρνει κάπως στο αμερικάνικο r

rshëndetje
περσεντέτιε 
γειά σου





q- κ, μεταξύ κ και τσ,σαν το κρητικό κ


παράδειγμα
në Greqi
νε γκρεκί 
στην Ελλάδα 






Πρώτες αναφορές στην αλβανική γλώσσα.

Η πρώτη γνωστή αναφορά στην αλβανική γλώσσα είναι αναφορά ενός μάρτυρας εγκήματος,με το όνομα Ματθαίος ο οποίος δήλωσε ότι άκουσε στα βουνά μια φωνή στα αλβανικά. Βρίσκεται σε κείμενο του 1285 μ.Χ.

''Meshari'' του Gjon Buzuku (1555),
το πρώτο βιβλίο στα αλβανικά.

Το 1555 γράφτηκε το πρώτο βιβλίο στα αλβανικά ,το Μεσάρι από τον Γκιον Μπουζούκου, έναν καθολικό κληρικό.

Το 'μεσάρι' αποτελεί μετάφραση των κύριων κομματιών της καθολικής λειτουργίας στην αλβανική.















 


1)Habent enim Albani prefati linguam distinctam a Latinis, Grecis et Sclavis ita quod in nullo se inteligunt cum aliis nationibus 
(1308 Anonymi Descriptio Europae Orientalis)
Οι προαναφερόμενοι Αλβανοί έχουν μια γλώσσα διακριτή από τους Λατίνους,τους Έλληνες και τους Σλάβους ,τέτοια που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με άλλους λαούς.
'
2)Audivi unam vocem clamantem in monte in lingua albanesca .
Άκουσα στα βουνά μια φωνή να φωνάζει στα αλβανικά.(Από κείμενο του 1285).

Μαθαίνω αλβανικά







Διαβάστε επίσης


Η μέθοδος είναι παλιά αλλά πολύ χρήσιμη γιατί χρησιμοποιεί τύπους της καθομιλουμένης αλβανικής κάτι που δεν θα βρείτε στις περισσότερες μεθόδους εκμάθησης αλβανικής που κυκλοφορούν.



Share:

Translate from English,Russian into Greek

Translate

Τελευταια γλωσσα που προστεθηκε.

Recently updated posts. Πρόσφατες

Popular Posts

Recent comments

Labels

Blog Archive