τουρκικές λέξεις στα αιγυπτιακά αραβικά

Είναι ευρέως γνωστό ότι κατά την εποχή της Οθωμανικής Aυτοκρατορίας στα τουρκικά εισήλθε πλήθος αραβικών λέξεων.Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι συνέβη και το αντίστροφο σε πολύ μικρότερο όμως βαθμό.

Ρίξτε μια ματιά στην παρακάτω λίστα που είναι λέξεις τουρκικής προέλευσης που χρησιμοποιούνται στα αιγυπτιακά αραβικά .Πολλές από τις λέξεις τις έχουμε και εμείς.

كوبري , κομπρου-γέφυρα. Λατινική απόδοση της ελληνικής γεφύρι_ gephyr. Στα οθωμανικά Κ και Γ(G) είναι το ίδιο γράμμα. Οπότε γίνεται kephy> köprü.

Παραδείγματα:

ελληνικά τουρκικά

Κρίτι > Girit

Κεράσι > Kiraz

Κερινιά > Girne

Κουμουτζίνα (Κατακουζηνός) > Gümülcine

Κόπρος> Gübre

ΒασιλιΚός >FesleĞen κ.α.

كراكون ,καρακολ-αστυνομικό τμήμα

كات ,κατ -όροφος σε κτίριο .Αυτή η λέξη χρησιμοποιείται στο παλιό κομμάτι της Αλεξάνδρειας και είναι μάλλον μοναδική στην Αίγυπτο.Ο διαδεδομένος αραβικός όρος είναι طابق (ταμπίκ).

 بلطة , μπαλτά-τσεκούρι. Αρχ. Ελληνική πέλεκυς <Ι.Ε. προέλευση *ΠΕΛ. Σύγχρονη κουρδική ΠΕΛ: φύλλο. (….πλ...) …بيرق ,μπαϊράκ-σημαία,μπαϊράκι

 أوضة ,οντά-δωμάτιο

أفندم , αφάντεμ -θετική απάντηση (ναι,μάλιστα) από το τουρκικό efendim-αφέντη μου.Χρησιμοποιείται όταν απαντάμε σε ανώτερω,ιδιαίτερα στο στρατό., Η λέξη προέρχεται τελικά πό την ελληνική αυθένδης+μού.

أيوة ,αϊγουα, • θετική απάντηση (ναι) στην καθομιλουμένη. Τουρκική eyvah! Προέρχεται από την περσική επιφώνημα aywāh , που δηλώνει λύπη, συμπόνια κ.α. Άλλωστε στα τουρκικά καμία λέξη δεν περιέχει τα γράμματα ή τις φωνές όπως: Η,V, J, F.

دولاب ,ντολάπ-το ντουλάπι < περσική ντολ-αμπ. Η αρχική εννια dol= δοχείο+ab=νερό.

بوظة , μποζα -παγωτό.Στα ελληνικά το κρύο νερό είναι μπουζί.

كازوزة , γκαζούζ-γκαζόζα,οποιοδήποτε ανθρακούχο ποτό

ياميش , γιάμις ,φουντούκια και αποξηραμένα φρούτα.Καταναλώνονται πολύ συχνά κατά τον νηστεία του Ραμαζανίου.Η κοινή αραβική λέξη είναι نقل (νοκιολ),

دوغري ,ντόγρου- ευθεία ,ντουγρού

دولمة, ντολμά-ντολμαδάκια

طرشي ,τορσου - τουρσί.

Στα κουρδικά tirî “σταφύλι” . θυμηθείτε το ρήμα “τρίγω”.Στα κουρδικά dar: δένδρο > Tîr.Κουρδική Tîr1.: βέλος ένα κλαδί ξερό δένδρο, αιχμηρή και σκληρή δηλ. συμπαγή. και όταν χτυπά πόνεϊ και καεί. 

Στη Μηδική γλώσσα τοτόξευμα λέγεται “τίγρα”, Στράβωνας. Ενω στα περσικά το βέλος λέγεται “τάχσα” και καμία σχέση δεν έχει παρόλα αυτά τα βιβλία τους Κουρδους και τους προγονους των Κούρδων τους θεωρούν ανύπαρκτους και γράφουν κατά λάθος ότι ή λέξη είναι περσική. Πάντος ο Στράβωνας γράφει ότι η λέξη είναι μηδική.

Κουρδική Tîr2: συμπαγή (θυμηθείτε την ελληνική λέξη τυρί: συμπαγή γάλα).Αβέστα: trşna shmaşıneı “εκείνο που καίει το στόμα”. (άγουρο σταφύλι)Κουρδικά tirş > tirşî: ξινό δηλ. τουρσί.Ο Δίας είχε όπλο και ήταν κεραυνός. Κουρδικά κεραυνός: tirîşke.

بسطرمة ,μπαστιρμά-παστουρμάς. <πατώ, πιέζω <περσικά και κουρδικά: Πα: πόδι, στην τουρκική γλώσσα καμία λέξη δεν αρχίζει με τα εξης σύμφωνα: «C», «F», «Ğ», «H», «I», «J», «L», «M», «N», «P», «R», «Ş», «V», «Z». [Orhan Hançerlioğlu, Türk Dili Sözlüğü (Λεξικό της τουρκικής γλώσσας), εκδ. Remzi Kitabevi, Κωνσταντινούπολη 1992, βλ. φωτογραφία εξώφυλλου].

قطايف ,κανταϊεφ-είδος επιδόρπιου.Τελικά πρόηλθε με τη σειρά του από τη ρίζα قطف  που σημαίνει 'μαζεύω φρούτα από τα δέντρα'

تبنجة ,ταμπαν'τσα- όπλο

Ευχαριστούμε τον κύριο Αλί Καρδούχο για τις διορθώσεις,συμπληρώσεις και παρατηρήσεις του.

Read More