Η ποντιακή διάλεκτος εξελίχθηκε από την μεσαιωνική ελληνική διατηρώντας παράλληλα πολλά αρχαϊκά στοιχεία που δεν συναντώνται στην νεοελληνική.
Απώτερος πρόγονος της ποντιακής είναι τα ιωνικά ελληνικά (μέσω της κοινής ελληνικής και κατόπιν της βυζαντινής) των οποίων διατήρησε ένα υπόστρωμα¹.
Διάλεκτοι ποντιακής
Το 'ποντιακόν τη λαλίαν' χωρίζεται σε τρεις μεγάλες διαλεκτικές ομάδες σύμφωνα με τον Μ Τριανταφυλλίδη: τα οινουντιακά,τραπεζουντιακά και χαλδιώτικα ιδιώματα.
Τα ιδιώματα αυτά έχουν επιρροές, περισσότερο ή λιγότερο από διάφορες γλώσσες όπως τα τουρκικά,τα γεωργιανά,τα ρωσικά αλλά και γενουάτικα και τα βενετσιάνικα ανάλογα με τη γεωγραφία και τις ιστορικές συνθήκες στην περιοχή.
Τα χαλδιώτικα ιδιώματα έχουν αυξημένη τουρκική επιρροή. Μάλιστα κάποια από αυτά έχουν και το φαινόμενο της φωνηεντικής αρμονίας, ένα βασικό φαινόμενο της τουρκικής γλώσσας.
Η επιρροή των νεοελληνικών στις οινουντιακές διαλέκτους είναι αυξημένη ενώ στις διαλέκτους της Τραπεζούντας μειωμένη.
Μια άλλη ομάδα ποντιακών διαλέκτων είναι η βόρεια που μιλιέται στη Μαριούπολη της Ουκρανίας ,η λεγόμενη ρουμέικη γλώσσα.²
Τα ποντιακά του Οφ.
Παρά τον ξεριζωμό και την ανταλλαγή των πληθυσμών τα ποντιακά επιβιώνουν ακομά στον Πόντο σε χωριά της περιοχής Οφ από Τούρκους μουσουλμάνους . Πρόκειται για πρώην χριστιανικούς πληθυσμούς που εξισλαμίστηκαν μαζικά στο Πόντο τον 17ο αιώνα είτε με τη βία είτε οικειοθελώς για να αποφύγουν διώξεις ή διακρίσεις που εμπόδιζαν την ανοδό τους στην οθωμανική κοινωνία.
Σημειώσεις
1.Γλωσσικό υπόστρωμα είναι επιρροές που άφησε μια προγενέστερη γλώσσα σε μια άλλη Αντίθετα γλωσσικό επίστρωμα είναι οι επιρροές που δέχτηκε μια γλώσσα από μια μεταγενέστερη.
2.Στην Ουκρανία οι ελληνικής καταγωγής χωρίζονται σε δύο ομάδες,τους ελληνόφωνους που μιλούν τη ρουμέικη και τους τουρκόφωνους ουρούμ.
Δες επίσης
