Αν είστε γνώστης κάποιας γλώσσας ή ακόμη και διαλέκτου,οποιασδήποτε,ελληνικής ή ξένης μπορείτε να βοηθήσετε με κάποιον από τους εξής τρόπους:
στέλνοντας (πατήστε επικοινωνία στο κάτω μέρος της σελίδας) οτιδήποτε γνωρίζετε πάνω σ'αυτές,όπως λεξιλόγιο,φράσεις,κάποια ηχογράφιση,ίσως και ένα σύντομο άρθρο,ή γενικές πληροφορίες για την προέλευση,ιστορία και άλλα στοιχεία που αφορούν τη γλώσσα που γνωρίζετε.
διορθώνοντας το υπάρχον υλικό σχετικά με ανακρίβειες ή λάθη που νομίζετε ότι υπάρχουν ή δίνοντας επιπλέον πληροφορίες.
ή κάνοντας μια δωρεά μέσω Paypal
Γενικά οτιδήποτε γνωρίζετε πάνω σε οποιαδήποτε γλώσσα είναι ευπρόσδεκτο.
Τα γκρεκάνικα ή γκρίκο όπως είναι γνωστά τα κατωιταλιώτικα ελληνικά μιλιούνται από τις ελληνόφωνες κοινότητες των Γκρεκάνων στα δύο άκρα της ιταλικής μπότας,στην Απουλία και την Καλαβρία.Προέρχονται είτε από τα δωρικά που μιλιούνταν στις εκεί ελληνικές αποικίες στη Μεγάλη Ελλάδα είτε ,σύμφωνα με μια άλλη άποψη,από τη μεσαιωνική ελληνική.Έχουν επηρρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την ιταλική γλώσσα αφού παρέμειναν αποκομμένα από τον ελληνικό κορμό για μεγάλο χρονικό διάστημα και εξελίχτηκαν ανεξάρτητα.Γράφονται στο λατινικό αλφάβητο.
προέλευση
Σχετικά με την προέλευση των γκρεκάνικων έχουν διατυπωθεί δύο κύριες θεωρίες:η πρώτη διατυπώθηκε πρώτα από τον Γερμανό γλωσσολόγο Ροντς ο οποίος υποστήριξε ότι τα κατωιταλιώτικα είναι απευθείας απόγονος των δωρικών ελληνικών που μιλιούνταν στη Μεγάλη Ελλάδα,αφού παρουσιάζουν πολλούς δωρισμούς που δεν συναντώνται σε καμία άλλη διάλεκτο της ελληνικής πλην βέβαια της τσακωνικής στην Πελοπόννησο.Η άποψη αυτή γίνεται δεκτή από τους περισσότερους 'Ελληνες γλωσσολόγους.
Η δεύτερη άποψη ξεκίνησε και είναι δημοφιλής στην Ιταλία και σύμφωνα με αυτή τα γκρεκάνικα είναι απόγονος της βυζαντινής ελληνικής,από την εποχή μετά την οθωμανική κατάκτηση του ελλαδικού χώρου η οποία είχε σαν επακόλουθο την μετακίνηση ελληνόφωνων ομάδων από την Πελοπόννησο κυρίως στην Κάτω Ιταλία.
Η επικρατούσα άποψη στο σύνολο των επιστημόων είναι ότι τα γκρεκάνικα εξελίχτηκαν από την μεσαιωνική ελληνική αλλά διατηρούν και ένα δωρικό υπόστρωμα.
χαρακτηριστικά
Τα κατωιταλιώτικα δεν ανήκουν σε καμία διαλεκτική ομάδα του Ελλαδικού χώρου,ούτε στις βόρειες αλλά ούτε και στις νότιες διαλέκτους.Παρουσιάζουν δικά τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και μάλιστα έχουν διατηρήσει πολλές δωρικές λέξεις που δεν υπάρχουν στις άλλες νεοελληνικές διαλέκτους.Χωρίζονται σε δύο ομάδες τα γκρεκάνικα της Απουλίας ή γκρεκοσαλεντινίκα και τα γκρεκάνικα της Καλαβρίας.
Σημαντική είναι η επιρροή της ιταλικής τόσο στο λεξιλόγιο και τη φωνολογία,όσο και στο συντακτικό και τη μορφολογία.Αυτό ήταν φυσική συνέπεια της απομόνωσης της γλώσσας από τον ελληνικό χώρο η οποία λόγω έλλειψης λογοτεχνίας στα γκρίκο για να εμπλουτιστεί δανείστηκε από την ιταλική διάλεκτο της περιοχής.
Λόγοι που οδήγησαν στην επιβίωση της γλώσσας μέχρι της μέρες μας.
Η επιβίωσή τους μέχρι σήμερα στην απομόνωση μέσα σε ένα τελείως ξένο περιβάλλον είναι ένα φαινόμενο εκπληκτικό.Ένας από τους λόγους στους οποίους αυτή οφείλεται είναι ότι οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί λόγω των επιδρομών που έκαναν πειρατές στα παράλια είχαν αποτραβηχτεί στα βουνά όπου και συνέχιζαν να ζούν αποκομμένοι μέχρι την εποχή μας.
Ένας άλλος λόγος που επιβίωσαν,όπως διηγείται ένας ηλικιωμένος Γκρεκάνος είναι το κρύο που έκανε το χειμμώνα και τα παιδιά δεν πήγαιναν σχολείο επειδή δεν είχαν παπούτσια! Έτσι απέφυγαν την γλωσσική αφομοίωση της ιταλικής επίσημης.
Επιπλέον η κίνηση ανάμεσα στον ελλαδικό χώρο και την Κάτω Ιταλία ουσιαστικά δεν είχε σταματήσει αφού η περιοχή ενισχύθηκε από ελληνόφωνους πληθυσμούς κατά τη βυζαντινή κυριαρχία της περιοχής,αλλά και από πρόσφυγες μετά την τουρκική κατάκτηση της Ελλάδας.Έτσι ενισχύθηκε το ιταλικό ελληνόφωνο στοιχείο με νέο αίμα.
Εδώ να πώ ότι μαζί με τους αποκλειστικά ελληνόφωνους εγκαταστάθηκαν στην Κ.Ιταλία και αρβανίτες επίσης από την Πελοπόννησο,οι λεγόμενοι και αρμπερέσοι των οποίων η γλώσσα,τα αρμπερές, επιβιώνει μέχρι τις μέρες στις ίδιες περιοχές που μιλιούνται τα γκρεκάνικα καθώς και τη Σικελία.
λεξιλόγιο
Το λεξιλόγιο γενικά είναι επηρρεασμένο κυρίως από το ιταλικά της περιοχής και τα επίσημα,ενώ έχουμε σχεδόν παντελή απουσία σλαβικών λέξεων με ελάχιστες τουρκικές.
κάποιες λέξεις γκρίκο φρέα-το πηγάδι (φρεάτιο)
μάτι-το πουκάμισο (ιμάτιο)
κατάσταση της γλώσσας σήμερα
Από τις δύο ομάδες τα γκρεκάνικα της Καλαβρίας βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση αφού μιλιούνται από περίπου 30 χιλιάδες άτομα και επιβιώνουν παρ'όλο που η περιοχή είναι πεδινή και οι συγκοινωνίες εύκολες.Αντίθετα στην Απουλία μόνο ένας αριθμός 2000 ατόμων συνεχίζουν να μιλούν ελληνικά ,ενώ ελάχιστοι από αυτούς είναι κάτω από 35 ετών.
Γενικά τα ελληνικά της Κάτω Ιταλίας βρίκονται σε κίνδυνο εξαφάνισης ,αφού οι νεότερες γενιές δεν τα μαθαίνουν και τα θεωρούν ως επαρχιακή γλώσσα που μιλούν οι χωρικοί.Στην επιβίωσή τους δεν βοηθάει ούτε το γεγονός ότι το επίσημο ιταλικό κράτος τα έχει αναγνωρίσει ως μειονοτική γλώσσα.
Όμως οι νέοι ,έχοντας συνείδηση της καταγωγής τους,δείχνουν αυξανόμενο ενδιάφερον για την εκμάθηση της νέας ελληνικής γλώσσας.
φολκλόρ
Ο λαϊκός πολιτισμός των Γκρεκάνων είναι πλούσιος και πολλά τραγούδια τραγουδιούνται στα γκρεκάνικα.Στα γκρεκάνικα έχουν τραγουδήσει και διάφοροι Έλληνες τραγουδιστές,μεταξύ των οποίων και η Χάρις Αλεξίου.
Ακολουθεί τοπαραδοσιακό γκρεκάνικο τραγούδι ,'το κλάμμα της γυναίκας του μετανάστη (άντρα μου πάει) που μιλάει για μια γυναίκα που οδύρεται γιατί φεύγει ο άντρας της και με δάκρυα στα μάτια αφήνει την οικογένειά του για να πάει να δουλέψει στα ορυχεία στη Γερμανία.
Ο κλάμμα η γυναίκα ου εμιγκράντου (άντρα μου πάει)
Τέλω να μπριατσεφτώ να μη πενσέφσω
να κλάφσω σε να τζελάσω τέλω
αρτε βράι. Μα μάλι' αράτζια έβο
ε' να κανταλίσω στο φέγγο ε' να
φωνάσω ο άντρα μου πάει.
άντρα μου πάει-άντρα μου πάει.
Τσ'ε οι αντρώποι στε
μας πάνε στε ταράσσουνε ντ'άρτει
καλοί ους τωρούμε του σ'ένα
χρόνου.΄Ετου ε τζωή μα ε τουυ,ε τζωή
Κριστέ μου;Μα πα τσαι στη
Τζερμάνια κλαίοντα μα πόνο.
Κλαίοντα μα πόνο-Κλαίοντα μα πόνο.
Τάτα γιατί εν να πάει,πέ μα γιατί;
Γιατί έτο έν'ναι ζωή μαρά παιδία
ο τεκούντη πολεμά τσ' ιδρώνει
να λιπαριάσει ου σινιούρου μου τη φατία.
Μου τη φατία
Μου τη φατία.
Στέκω τη μπάντα τσαι στέκω εντώ σόνο.
Στέω πουμμα σα τσαι στε,
πένσεω στο τρένο.
Πένσεω στο σκοτεινό τσαι τη μινιέρα που
πολεμώντα ετσεί πενσαίνει ο γένο.
Πενσαίνει ο γένο-Πενσαίνει ο γένο.
νεοελληνική μετάφραση
Το κλάμμα της γυναίκας του μετανάστη
Θέλω να μεθύσω για να μη σκέφτομαι
να κλάψω και να γελάσω θέλω τούτο το βράδυ
με πολλή οργή να τραγουδήσω
στο φεγγάρι να φωνάξω:..o άντρας μου πάει
o άντρας μου πάει o άντρας μου πάει
Οι άντρες μας πάνε,φεύγουν
Αν πάνε όλα καλά, θα ιδωθούμε σ' ένα χρόνο!
Αυτή είναι η ζωή μας Χριστέ μου;
Πάνε στη Γερμανία με κλάμα και πόνο!
με κλάμα και πόνο! με κλάμα και πόνο!
Μπαμπά γιατί πρέπει να πας; Πές μου γιατί
Γιατί έτσι είναι η ζωή, καημένα παιδάκια
Ο φτωχός δουλεύει και ιδρώνει
για να παχύνει τα αφεντικά με τη δουλειά του.
Ακούω την μπάντα, ακούω τη μουσική
Είμαι εδώ μαζί σας μα σκέφτομαι και το τρένο
σκέφτομαι το σκοτεινό ορυχείο
όπου δουλεύοντας εκεί πεθαίνει ο κόσμος!
πεθαίνει ο κόσμος πεθαίνει ο κόσμος
μετάφραση στα ιταλικά
Voglio ubriacarmi per non pensare
piangere e ridere voglio stasera
ma mali rràggia evò e' nna kantaliso,-con grande rabbia io devo cantare-
alla luna devo gridare:mio marito parte
Svegliatevi, donne,svegliatevi!
Venite a piangere con me!
Siamo rimaste sole, la festa di San Brizio è passata
e gli uomini se ne vanno uno ad uno!
Gli uomini se ne vanno, stanno partendo!
Se andrà bene li rivedremo fra un anno!
è questa la vita nostra? Questa è vita, mio Dio?
Vanno in Germania piangendo con dolore!
Povera me, poveri quei bambini!
Vedono il loro papà una volta all'anno
Perché piangi papà? E' San Brizio!
Senti la banda, senti che bel suono!
Sento la banda e sento questa musica
sto qui con voi ma penso al treno,
penso al buio di quella miniera
la dove la gente muore al lavoro!
Papà, perché devi andare? Dimmi, perché?
Perché questa è la vita,poveri ragazzi:
il poverello lavora e suda-
per ingrassare i padroni con il suo lavoro
Poveri noi, venite qui bambini
venite, inginocchiamoci a terra
il papà è andato via e noi preghiamo
che arrivi un po' di luce anche per noi!
Το νατοϊκό είναι ένα φωνητικό και ακροφωνικό αλφάβητο,δηλαδή το όνομα κάθε γράμματος αρχίζει με το ίδιο το γράμμα.Χρησιμοποιείται από το ΝΑΤΟ για τη διασφάλιση των στρατιωτικών τηλεπικοινωνιών ώστε να μεταδίδονται τα μηνύματα,είτε μέσω ασυρμάτου είτε μέσω τηλεφώνου ,χωρίς να αλλοιώνονται ανεξάρτητα από τη μητρική γλώσσα αυτού που λαμβάνει ή διαβιβάζει.Η ακεραιότητα του μηνύματος είναι μέγιστης σημασίας,ιδιαίτερα όταν υπάρχει κατάσταση κινδύνου και η συννενόηση πρέπει να είναι άμεση και ακριβής.
Το σύστημα αυτό εφαρμόστηκε αρχικά από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας και σιγά,σιγά υιοθετήθηκε από το ΝΑΤΟ και πολλούς άλλους διεθνείς οργανισμούς.
Το αλφάβητο αυτό βασίζεται στην αγγλική γλώσσα,αλλά για τη διαμόρφωσή του λήφθηκαν υπ'όψιν και ιδιαιτερότητες άλλων γλωσσών,όσον αφορά την προφορά.Π.χ. το A δεν γράφεται aplha αλλά alfa με f αφού οι ομιλητές κάποιων γλωσσών θα πρόφεραν το ph ως πχ και όχι ως φ.
Η πρωτοϊνδοευρωπαϊκή είναι η υποθετική γλώσσα που μιλούσε ο λαός των ονομαζόμενων Ινδοευρωπαίων πριν αυτή διασπαστεί και θεωρείται ο πρόγονος όλων των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών.
Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κανένα γραπτό μνημείο της και το λεξιλογιό της και η δομή της αναπλάθονται με βάση συγκρίσεις που γίνονται μεταξύ των ινδοευρωπαΪκών γλωσσών,σύγχρονων και αρχαίων.Υπολογίζεται ότι η διάσπασή της σε διάφορες ομάδες άρχισε περίπου την 4η χιλιετία π.Χ.
λεξιλόγιο πρωτοϊνδοευρωπαϊκής
Οι Ινδοευρωπαίοι δεν άφησαν γραπτά μνημεία και η αναδημιουργία της γλώσσα τους βασίζεται σε συγκριτικές μελέτες μεταξύ όλων των γνωστών ινδοευρωπαΪκών γλωσσών.
Από τη σύγκριση αυτή και τη χρήση κάποιων κανόνων φωνολογίας προκύπτουν οι ανακατασκευσμένες λέξεις και η δομή της πρωτοϊνδοευρωπαϊκής.Οι λέξεις αυτές γράφονται με έναν αστερίσκο '*' μπροστά.
Για την ανακατασκευή μιας ρίζας συγκρίνονται αντίστοιχες λέξεις στη σημασία και το άκουσμα από όλες τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες.
Στη συνέχεια απομονώνονται τα πιο κοινά γράμματα σε όλες αυτές τις παρόμοιες λέξεις και προκύπτει η πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα.
Στην πρωτοϊνδοευρωπαϊκή η λέξη *wodr σήμαινε νερό.Η πρωτολέξη-ρίζα προέκυψε από τη σύγκριση της λέξης νερό σε πολλές ινδοευρωπαϊκές γλώσσες όπως τα ελληνικά που είναι 'ύδωρ',τα αγγλικά water ,τα γερμανικά wasser,ρώσικα βαντά και τα βουλγάρικα βοντά.
Σ'όλες αυτές τις λέξεις υπάρχουν κοινά γράμματα και η ομοιότητά τους είναι πασιφανής.
η λέξη νερό σε διάφορες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες
*υποσημείωση:Η λέξη βέδυ πιθανολογείται ότι υπήρχε στην αρχαία μακεδονική και αν ισχύει κάτι τέτοιο ίσως πρόκειται για δάνειο από τη φρυγική ,το οποίο είναι πολύ πιθανό αφού οι Φρύγες πριν μεταναστεύσουν στη Μικρασία κατοικούσαν δίπλα στους Μακεδόνες και ονομάζονταν Βρύγες σύμφωνα με Ηρόδοτο. γραμματική
Η γλώσσα ήταν κλιτή,με καταλήξεις δηλαδή που άλλαζαν ανάλογα με το γένος,τον αριθμό κτλ,και η γραμματική της ήταν αρκετά πολύπλοκη.
Είχε πολλές πτώσεις,τρία γένη και παρουσίαζε εναλλαγή φωνηέντων μέσα στη λέξη,φαινόμενο που στη γλωσσολογία ονομάζεται άμπλαουτ.
διάσπαση σε ινδοευρωπαϊκές γλώσσες
Σχεδόν όλες οι σύχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες αλλά και οι γλώσσες του Ιράν και της Ινδίας προέρχονται από την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή.
Στην αρχαιότητα μιλιούνταν επίσης τα χιττιτικά στην Μικρασία και τα τοκαρικά στην Κίνα,τα οποία είναι η πιο απομακρυσμένη γνωστή ινδοευρωπαϊκή γλώσσα.
Άλλες αρχαίες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες λιγότερο γνωστές ήταν οι παλαιοβαλκανικές γλώσσες,τα θρακικά,ιλλυρικά,φρυγικά και δακικά.
Η πρωτοϊνδοευρωπαϊκή διασπάστηκε σε πολλές μεγάλες ομάδες ,όπως οι γερμανικές γλώσσες (αγγλικά,γερμανικά,νορβηγικά,σουηδικά,ισλανδικά,γοτθικά κ.α.),οι λατινογενείς (λατινικά,ισπανικά,ιταλικά,γαλλικά,ρουμάνικα,βλάχικα κ.α.),οι σλαβικές (ρώσικα,ουκρανικά,βουλγάρικα,σέρβικα,πολωνικά,τσέχικα κ.α.) καθώς και οι βαλτικές.Η ελληνική και η αλβανική γλώσσα αποτελούν κλάδο κάθε μία από μόνη της.Τα ελληνικά μερικές φορές κατατάσσονται σε μια ευρύτερη γλωσσική υποομάδα της ινδοευρωπαϊκής μαζί με τα φρυγικά και τα αρμένικα.
Ένας μεγάλος διαχωρισμός που γίνεται μεταξύ των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών είναι σε γλώσσες κέντουμ και σάτεμ.Η κάθε μία ομάδα παρουσιάζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.Η ονομασία προέρχεται από τη λέξη 'εκατό' στα λατινικά και τα αβεστιανά αντίστοιχα.Π.χ. στα λατινικά το εκατό είναι centum (κέντουμ) ,στα ελληνικά 'εκατό' και τα γαλλικά cent,οπότε αυτές οι γλώσσες είναι κέντουμ.Στα ρώσικα και τα βουλγάρικα το εκατό είναι 'στο',οπότε οι δύο αυτές γλώσσες θεωρούνται σάτεμ.'Σάτεμ´ είναι το εκατό στην εξαφανισμένη πλέον αβεστιανή γλώσσα.
οι Ινδοευρωπαίοι
κοιτίδα των Ινδοευρωπαϊων σύμφωνα με την θεωρία των Κουργκάν
Οι Ινδοευρωπαίοι ήταν ένας υποθετικός λαός και υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με τον τόπο προέλευσής του.Η πιο δημοφιλής είναι η λεγόμενη 'θεωρία των Κουργκάν' σύμφωνα με την οποία η αρχική κοιτίδα των Ινδοευρωπαίων ήταν η Ποντική Στέπα,βόρεια και ανατολικά του Εύξεινου Πόντου.Τα κουργκάν είναι ταφικοί λόφοι που έχουν ανακαλυφθεί σ'αυτή τη γεωγραφική περιοχή.
Από αυτή την αρχική τους κοιτίδα ο λαός των Ινδοευρωπαίων εξαπλώθηκε δυτικά προς την Ευρώπη και ανατολικά,τη Μικρασία,το Ιράν και την Ινδία.
ιστορία της μελέτης της ινδοευρωπαϊκής
Το 18ο αιώνα φιλόλογοι παρατήρησαν για πρώτη φορά ομοιότητες στο λεξιλόγιο και τη δομή ανάμεσα στα ελληνικά,τα λατινικά και τα σανσκριτικά οπότε δημιουργήθηκε και ξεκίνησε η θεωρία της ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας.
δες επίσης
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείς να δεις υλικό για την εκμάθηση της σύγχρονης ινδοευρωπαϊκής γλώσσας.Σκοπός αυτού του ιστότοπου είναι από ότι οι ίδιοι δηλώνουν,είναι να αναβιωθεί η ινδοευρωπαϊκή ως ζωντανή και ομιλούμενη γλώσσα!Μάλιστα εκεί μπορείς να κατεβάσεις και μαθήματα ινδοευρωπαϊκής με μορφή ανάλογη με αυτή σύγχρονων μεθόδων εκμάθησης ξένων γλωσσών,με διαλόγους,λεξιλόγιο και γραμματικές επεξηγήσεις και ετυμολογήσεις.
Οι περισσότερες μέρες της εβδομάδας
στα γεωργιανά σχηματίζονται πολύ
εύκολα:περιέχουν τη λέξη Σάββατο (σάμπατι) και
μπροστά απλά βάζουμε έναν αριθμό από
το 1 μέχρι το 4 (έρτι,ότχι,ορι,χούτι)
Το ούμλαουτ (umlaut) είναι ένα γλωσσικό φαινόμενο κατά το οποίο ένα φωνήεν μέσα
στη λέξη προφέρεται πιο πολύ σαν ένα άλλο που ακολουθεί ή σαν ημίφωνο. Στα γερμανικά γράφεται σαν δύο τελίτσες που μπαίνουν πάνω στο φωνήεν ,π.χ. ä, ö, ή ü.Τα φωνήεντα που παίρνουν το ούμλαουτ προφέρονται πιο κλειστά ä (εε), ö (ο κλειστό) , ü (ιού).
Μέσα σε μια λέξη όταν υπάρχει ένα φωνήεν που προφέρεται στο πίσω μέρος του στόματος και ακολουθεί ένα άλλο που προφέται στο μπροστινό ,απαιτείται μεγαλύτερη προσπάθεια.Έτσι εμφανίστηκε στις γερμανικές γλώσσες το γλωσσικό φαινόμενο ούμλαουτ το οποίο στην ουσία φέρνει τα δύο φωνήεντα πιο κοντά το ένα στο άλλο αλλάζοντας την προφορά,ώστε η λέξη να μπορέσει να προφερθεί πιο εύκολα.
Η διαδικασία αυτή της εξέλιξης του ούμλαουτ ξεκίνησε στις γερμανικές γλώσσες τον 5ο αιώνα μ.Χ. περίπου και τις επηρρέασε όλες πλην των γοτθικών.
Τα μεσσαπικά ήταν μια ινδοευρωπαΪκή γλώσσα που μιλιόταν στο νοτιοανατολικό άκρο της Ιταλικής Χερσονήσου,στην Απουλία από τον λαό των Ιαπυγών.
Από κάποιους επιστήμονες κατατάσσεται στις ιλλυρικές γλώσσες που μιλιούνταν κυρίως στην άλλη πλευρά της Αδριατικής,στις Δαλματικές ακτές,άποψη που από άλλους δεν γίνεται δεκτή.
Διασώζεται σε περίπου τριακόσιες επιγραφές και γραφόταν σε μια παραλλαγή του δωρικού αλφαβήτου,αλλά είχε και ιωνικά στοιχεία.Μετά την κατάκτηση της περιοχής από τη Ρώμη η γλώσσα σταδιακά εξαφανίστηκε και οι κάτοικοι εκλατινίστικαν.
χαρακτηριστικά και μορφολογία
Κάποια χαρακτηριστικά της γλώσσας,κυρίως στα ανθρωπωνύμια καθώς και στον τρόπο σχηματισμού των λέξεων,τη φέρνουν κοντά στα ιλλυρικά ενώ άλλα πιο κοντά στα ελληνικά και τα αλβανικά.
Τα μεσσαπικά παρουσιάζουν επίσης χαρακτηριστικά που συναντώνται σε γερμανικές γλώσσες και βαλτικές γλώσσες.
Όλα αυτά μαζί συνηγορούν μάλλον στην άποψη ότι τα μεσσαπικά, παρά τα πολλά κοινά τους με τα ιλλυρικά,είναι μια χωριστή και ιδιαίτερη γλώσσα μέσα στην ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσία.Βέβαια το ζήτημα δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει και παραμένει ανοιχτό.
Από την ανάλυση των μέχρι τώρα ανευρεθέντων ονομάτων προκύπτει ότι στη μεσσαπική γλώσσα υπήρχαν πέντε πτώσεις.Στα ρήματα διακρίνονται μέχρι τώρα τρεις χρόνοι.
γραφή
Η μεσσαπική γραφή δανείστηκε και αναπτύχθηκε από την γειτονική ελληνική πόλη του Τάραντα όπου χρησιποιούταν το η δωρική παραλλαγή του ελληνικού αλφαβήτου.Συγχρόνως όμως συνυπάρχουν και πολλά ιωνικά στοιχεία.
επιγραφές και λεξιλόγιο
Μέχρι σήμερα τα μεσσαπικά είναι γνωστά από περίπου 300 επιγραφές που χρονολογούνται από τον 5ο π.Χ. μέχρι τον 1ο μ.Χ. αιώνα οι οποίες στην πλειοψηφία τους είναι γραμμένες στο μεσσαπικό αλφάβητο.Μερικές από αυτές είναι γραμμένες στο ελληνικό αλφάβητο.
Οι περισσότερες επιγραφές είναι σύντομες και περιέχουν επί το πλείστον ανθρωπωνύμια τα οποία μοιάζουν με αντίστοιχα ιλλυρικά:
μερικές μεσσαπικές λέξεις που έχουν αναγνωριστεί με βεβαιότητα:
άραν (θυλ.ενικός)=αρόσιμη γη
μάζζες (αιτ.ενικού,αρσ.)=μεγαλύτερος
καλατόρας (αρσ.γεν.ενικού)=του αγγελιοφόρου
πένκαχεχ=πέντε
Η πιο σημαντική επιγραφή που περιέχει εκτενές κείμενο είναι η επιγραφή του Βάστε η οποία και αυτή περιέχει πολλά κύρια ονόματα.
η μεσσαπική επιγραφή του Βεστίου
οι Ιάπυγες
Οι Ιάπυγες ήταν ένας λαός που κατοικούσε στην Απουλία ,στο δεύτερο πόδι της Ιταλικής Χερσονήσου και ήταν συγγενικός των Οινώτρων που ζούσαν στην Οινωτρία (πιθανώς από την λέξη οίνος=κρασί),στο άλλο πόδι,τη βόρεια Καλαβρία και τη Βασιλικάτα.Χωρίζονταν σε τρεις κύριες φυλές,τους Μεσσάπιους,τους Δαύνους και τους Πεκέτιους.
Η ονομασία Ιάπυγες προέρχεται από τους Έλληνες,σύμφωνα με τους οποίους,οι Ιάπυγες κατάγονταν από τον Ιάπυγα,γιο του Δαιδάλου.
Ο Ηρόδοτος υποστήριζε ότι οι Μεσσάπιοι ήταν απόγονοι Μινωιτών στρατιωτών από την Κρήτη οι οποίοι ναυάγησαν στην περιοχή.
Η λέξη hello μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εκφράσουμε θαυμασμό ,π.χ. όταν βλέπουμε μια πολύ όμορφη γυναίκα ;ή για να κάνουμε κάποιον να μας προσέξει όταν το μυαλό του ταξιδεύει.Ο τόνος της φωνής αλλάζει όταν λέμε τη λέξη με αυτές τις έννοιες.
Hello gorgeous!
Χελόυ γκόρτζιους
Γειά σου όμορφη (έκφραση θαυμασμού)
Hello!
Ακούς ;(με την έννοια του 'που ταξιδεύεις;')
Επίσης με την έννοια του 'ακούει κανείς,είναι κανείς εδώ;'
Hi!
χάι
γειά σου
How are you?(ουδέτερο)
Χάου αρ γιού;
Τί κάνεις;
How do you do?(επίσημο)
Χάου ντου γιου ντου;
Τί κάνεις;
Fine,thank you.
Φάιν θένκ γιου.
Καλά ευχαριστώ.
And you?
Εντ γιου;
Εσύ/εσείς;
Fine
φάιν
καλά
I am fine,too.
I'm fine,too.
Άι εμ φάιν,τούου.
Άιμ φάιν,τούου.
Και εγώ καλά είμαι.
Not so good.
Νοτ σόου γκουντ.
Όχι και τόσο καλά
So-so!
Σόου-σόου
Έτσι κι έτσι
Προσοχή!Μην πείτε ποτέ So and so κάνοντας μετάφραση επί λέξη του ελληνικού 'έτσι κι έτσι' γιατί στα αγγλικά so and so θα πει ελαφρόμυαλος!
How's it going?
Χάουζ ιτ γκόουιν
Πώς πάει;
How is the family?
Χάου ιζ δε φάμιλι;
Τί κάνει η οικογένεια;
How's business?
Χάουζ μπίζνες;
Πώς πάνε οι δουλειές;
Good morning!
Γκούντ μόρνιν
καλημέρα
Good afternoon!
Γκουντ αφτερνούουν
καλησπέρα
Good evening!
Γκουντ ίβνιν
καλό βράδυ
Good night!
Γκούντ νάιτ
καληνύχτα
Good day!
Γκουντ ντέι
καλημέρα (γενικά κατά τη διάρκεια της μέρας)
γειά σου/σας (χαιρετάμε και αποχαιρετάμε)
Good day,sir!
Γκουντ ντέι,σέρ
καλημέρα κύριε
γειά σας κύριε
ή αντίο κύριε
Good day,madam!
Γκουντ ντέι μάνταμ
καλημέρα κυρία
γειά σας κυρία
αντίο κυρία
Goodbye.
(γουντμπάι)
αντίο
Bye-bye
(μπάι-μπάι)
αντίο
Bye.
(μπάι)
αντίο,γειά (απλά)
See you!
Σίι γιου
τα λέμε (στην κυριολεξία θα σε δω)
See you later!
Σίι γιου λέιτερ
τα λέμε αργότερα
See you soon!
σίι γιου σούουν
Θα τα πούμε σύντομα
See you later alligator!
Σίι γιου λέιτερ άλι-γκέιτορ!
Τα λέμε αργότερα αλλιγάτορα (το λένε αστειευόμενοι επειδή το later έχει ομοιοκαταληξία με το alligator)
Το καρικό αλφάβητο αποτελείται από περίπου 30 γράμματα και συναντάνται σε διάφορες παραλλαγές σε επιγραφές κυρίως στην Καρία αλλά και σε μερικές στην Αιγύπτο όπου υπηρετούσαν Κάρες μισθοφόροι.
Προέρχεται από το φοινικικό αλφάβητο,όπως και το ελληνικό αλλά παρά την αντιστοιχία πολλών γραμμάτων με τα ελληνικά οι φθόγγοι που αποδίδει το κάθε γράμμα είναι τελείως διαφορετικοί από το ελληνικό.Γι'αυτό το λόγo η αποκρυπτογράφιση της καρικής γραφής δεν έγινε εφικτή μέχρι πρόσφατα.Οι φωνητικές αξίες που δίνονταν στα καρικά γράμματα ήταν αυτές των αντίστοιχων ελληνικών που ήταν ίδια,οπότε το αποτέλεσμα ήταν ακαταλαβίστικες λέξεις.Μετά την ανακάλυψη όμως δίγλωσσων επιγραφών στα καρικά και ελληνικά,καρικά και αιγυπτιακά έγινε αντιληπτό ότι οι φωνητικές αξίες των καρικών γραμμάτων που ήταν ίδια με τα ελληνικά ήταν τελείως διαφορετικές.Αρχικά αναγνωρίστηκαν κάποια ανθρωπωνύπια,οπότε κατόπιν ήρθε και η αποκρυπτογράφιση.
Παρ'όλα αυτά η προφορά κάποιων γραμμάτων είναι αμφίβολη ενώ κάποιων άλλων παραμένει τελείως άγνωστη μέχρι σήμερα.
Ερωτήσεις του τύπου 'πώς γράφεται το ένα ή το άλλο ελληνικό γράμμα στα κινέζικα είναι άτοπες και δεν έχουν νόημα για τον απλούστατο λόγο ότι το ελληνικό αλφάβητο έχει τελείως διαφορετική φιλοσοφία από το κινέζικο.
ένα σύμβολο μια συλλαβή
Για να το θέσω όσο πιο απλά μπορώ,στα ελληνικά ένα γράμμα αντιστοιχεί σε έναν μόνο ήχο,ενώ στα κινέζικα ένα σύμβολο αντιστοιχεί σε μια συλλαβή ή μια ολόκληρη λέξη.
Ποτέ σε ένα μεμονωμένο γράμμα. Δηλαδή κινέζικο αλφάβητο με την έννοια που το εννοούμε εμείς,ουσιαστικά δεν υπάρχει.
λογογράμματα και ιδεογράμματα
Το κινέζικο σύστημα δεν πρόκειται για αλφάβητο όπως το εννοούμε στα ελληνικά,δηλαδή μερικά γράμματα, περιορισμένα σε αριθμό που το καθένα αντιστοιχεί σε ένα φθόγγο.
πίνακας βασικών κινέζικων συμβόλων
Το 'κινέζικο αλφάβητο' είναι ένας συνδυασμός λογογραμμάτων και ιδεογραμμάτων τα οποία φτάνουν σε αριθμό αρκετές δεκάδες χιλιάδες!
με πόσα σύμβολα διαβάζεις εφημερίδα
Για να διαβάσει κάποιος μια ελληνική εφημερίδα αρκεί να γνωρίζει 24 γράμματα.Για να διαβάσει όμως μια κινέζικη με άνεση πρέπει να ξέρει 3 με 4 χιλιάδες σύμβολα.
Τί είναι τα ιδεογράμματα.
Τα ιδεογράμματα είναι σύμβολα που απεικονίζουν κάποιο αντικείμενο,ή ζωό,ποτάμι,ήλιο,οτιδήποτε και σημαίνουν αυτό που δείχνουν.
Παράδειγμα είναι τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά.Ένα αιγυπτιακό ιερογλυφικό π.χ. μιας πάπιας,σημαίνει αυτό που απεικονίζει.
Βέβαια στα κινέζικα τα σύμβολα μετά από εξέλιξη χιλιάδων ετών είναι κάπως δύσκολο να μαντέψεις τί ακριβώς απεικονίζουν.
Πάντως στην αρχή της εμφάνισής τους τα ιδεογράμματα ήταν παρόμοια και στα κινέζικα και στα αιγυπτιακά,αλλά και σε άλλες γραφές αφού ήταν ζωγραφιά ενός αντικειμένου ή φυσικού φαινομένου.
Τί είναι τα λογογράμματα.
Τα λογογράμματα είναι σύμβολα ή συνδυασμός συμβόλων που δεν σημαίνουν αυτό που δείχνουν αλλά εκφράζουν μια ιδέα .Αποδίδουν μια συλλαβή ή ολόκληρη λέξη.
Ξένες λέξεις και ονόματα στα κινέζικα.
Η μεταγραφή ξένων λέξεων ή ονομάτων στα κινέζικα είναι μια συνειδητή επιλογή και το αποτέλεσμα ποικίλει ανάλογα με τον μεταφραστή.Για τη μεταγραφή μιας ξένης λέξης εφαρμόζονται δύο βασικά κριτήρια:
επιλέγονται κινέζικα σύμβολα που μοιάζουν ηχητικά στην ξένη λέξη
το νόημα των συμβόλων που θα επιλεγούν πρέπει να σχετίζεται με τη λέξη που μεταφράζεται.
Οι Beatles στα κινέζικα. τετράδα με κεφάλια σαν σφουγγαρίστρες
Πάρτε για παράδειγμα το συγκρότημα των Beatles.Η μετάφραση αυτής της λέξης στο Χονγκ Κονγκ είναι 'πι-τοου-σι':
pītóusì
που θα πει τετράδα με κεφάλια σαν σφουγγαρίστρες!
Αμερική στα κινέζικα.
Ή τη λέξη Αμερική που στα κινέζικα είναι 'μέι γκουό' και μεταφράζεται ως 'ωραία χώρα'.
Η Αθήνα,κομψή και αρχαία στα κινέζικα .
Η λέξη 'Αθήνα' στα κινέζικα είναι Yădiăn και αποτελείται από δύο σύμβολα που στην κυριολεξία μεταφράζονται ως κομψή και αρχαία!
η Αθήνα στα κινέζικα είναι 'κομψή και αρχαία'!
συμπέρασμα
Το συμπέρασμα είναι ότι τα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου δεν μπορούν να αποδοθούν ένα προς ένα στα κινέζικα γιατί το κάθε κινέζικο σύμβολο δεν αντιστοιχεί σε ένα μόνο γράμμα,όπως στα ελληνικά,αλλά σε μια συλλαβή,μια λέξη ή μια ολόκληρη ιδέα.
Οπότε μην ψάχνετε για κινέζικο αλφάβητο.Δεν υπάρχει!
Το λυκικό αλφάβητο χρησιμοποιούταν για τη γραφή της λυκικής,μιας γλώσσας που μιλιόταν μέχρι τον 3ο αιώνα π.X. στη νοτιοδυτική Μικρασία .Το αλφάβητο αυτό βασιζόταν σε ένα αρχαϊκό δωρικό ελληνικό αλφάβητο με την προσθήκη επιπλέον 6 γραμμάτων για την απόδοση φθόγγων που δεν υπήρχαν στα ελληνικά. Αποτελούταν από 29 γράμματα.
Τα περισσότερα από τα γράμματα αντιστοιχούν στα ελληνικά,αλλά εννιά από αυτά φαίνεται να μην έχουν σχέση και είτε είναι πρωτότυπα είτε πάρθηκαν από άλλα αλφάβητα.
Η μπουριατική είναι μια μογγολική ποικιλία που μιλιέται από περίπου 400 χιλιάδες άτομα κυρίως στη Ρωσία,γύρω από τη λίμνη Βαϊκάλη.Από κάποιους θεωρείται ως διάλεκτος των μογγολικών (διάλεκτος Χάλχα),ενώ από άλλους ως χωριστή μογγολική γλώσσα.
Επιπλέον περίπου 100 χιλιάδες άτομα βουριατικής καταγωγής ζουν στη Μογγολία και την Κίνα.
Στη Ρωσία μιλιούνται επίσης και από μερικές χιλιάδες Ρώσων που έχουν μάθει τη γλώσσα.Σήμερα γράφεται στο κυριλλικό αλφάβητο.
μπουριαάντ χέλεν
Χωρίζεται σε πέντε διαλέκτους με σημαντικότερη τη διάλεκτο Χόρι που μιλιέται στη Ρωσία και τη Μογγολία και αποτελεί τη βάση της μπουριατικής λογοτεχνικής γλώσσας.Το λεξιλόγιο της κάθε διαλέκτου είναι επηρρεασμένο από την επίσημη γλώσσα της χώρας που μιλιέται,τα ρωσικά,τα κινέζικα και τα μογγολικά.
Μπουριάτοι
Όπως όλες οι μογγολικές γλώσσες και διάλεκτοι,έτσι και αυτή κύριο χαρακτηριστικό έχει την φωνηεντική αρμονία,ένα φαινόμενο που παρατηρείται και στις τουρκογενείς γλώσσες.Επίσης κάνει διάκριση ανάμεσα σε ανοιχτά-κλειστά και βραχέα-μακρά φωνήεντα.
Η ομόσπονδη Μπουριατική Δημοκρατία στη Ρωσία
Μέχρι την Οκτωβριανή Επανάσταση τα μπουριατικά γράφονταν στην παλαιομογγολική γραφή,η οποία κατόπιν αντικαταστάηθηκε από την κυριλλική για πολιτικούς λόγους αλλά και διότι θεωρήθηκε ότι το παλιό αλφάβητο δεν απέδιδε καλά τους φθόγγους της γλώσσας και εμπόδιζε την ανάπτυξη της λογοτεχνίας.
Αν θέλετε να μας υποστηρίξετε ενεργά,να ζητήσετε περισσότερες αναρτήσεις σε μια συγκεκριμένη γλώσσα και θέμα , φράσεις,πηγές,βίντεο και άλλα, μπορείτε μέσω https://www.patreon.com/
Creative Commons: Επιτρέπεται η αναπαραγωγή,διανομή και παρουσίαση του περιεχομένου στο κοινό, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: 1)Υποχρεωτική αναφορά στην ιστοσελίδα προέλευσης παρέχοντας έναν ενεργό σύνδεσμο (backlink) που οδηγεί απευθείας σ'αυτή (2) Μη εμπορική χρήση ή εκμετάλλευση 3) Μη τροποποίηση,αλλοίωση του περιεχομένου ή δημιουργία πάνω σ'αυτό με οποιονδήποτε τρόπο. Works 3.0 Greece License
