Αρμπερέσικα: Η Αλβανική Διάλεκτος της Νότιας Ιταλίας
Τα αρμπερέσικα ή όπως ονομάζονται στην ίδια τη γλώσσα αρμπερές ή αρμπερίστ μιλιούνται από περίπου 80 χιλιάδες άτομα, αν και οι ενεργοί ομιλητές μπορεί να είναι λιγότεροι λόγω γλωσσικής φθίνουσας πορείας, κυρίως στη Νότια Ιταλία στις περιοχές της Απουλίας, Βασιλικάτας, Καλαβρίας, Μολίσε και Σικελίας. Συγγενεύουν με την τόσκικη διάλεκτο της αλβανικής και τα αρβανίτικα της Ελλάδας. Μιλιούνται από τους Αρμπερές, μια ομάδα αλβανοφώνων μειονοτήτων/πληθυσμών στην Ιταλία.
Εικόνα που αναπαριστά τη γλώσσα Αρμπερίστ (χάρτης Νότιας Ιταλίας).
Τα Αρμπερές και τα αρβανίτικα της Ελλάδας προέρχονται από κοινές μεσαιωνικές αλβανικές διαλέκτους, στενά συνδεδεμένες με την τόσκικη διάλεκτο της νότιας Αλβανίας και μιλιούνται στη νότια Ιταλία, κυρίως στις περιοχές της Καλαβρίας, Μολίσε, Πούλια, Βασιλικάτα και Σικελίας, με μικρότερες κοινότητες στην Καμπάνια και το Αμπρούτσι. Όλες οι διάλεκτοι είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους αλλά δεν είναι τελείως αλληλοκατανοητές.
- Συγγενεύουν με την τόσκικη διάλεκτο της αλβανικής και τα αρβανίτικα της Ελλάδας.
- Προέρχονται από μεσαιωνικούς αλβανικούς πληθυσμούς που μετανάστευσαν στην Ιταλία τον 15ο–16ο αιώνα πριν και κατά την οθωμανική εισβολή.
Πολιτιστικά στοιχεία των Αρμπερές στη Νότια Ιταλία.
Τα αρμπερές διατηρούν πολλούς αρχαϊσμούς των μεσαιωνικών αλβανικών από την εποχή πριν την οθωμανική εισβολή στην Αλβανία τον 15ο–16ο αιώνα. Επίσης διατηρούν μερικά στοιχεία από τα ελληνικά, συμπεριλαμβανομένου του λεξιλογίου και της προφοράς. Έχουν διατηρήσει και μερικά συντηρητικά στοιχεία που χάθηκαν στα σύγχρονα τόσκικα αλβανικά. Για παράδειγμα, έχουν διατηρήσει κάποια συμπλέγματα αρχικών συμφώνων που έχουν απλοποιηθεί στα σύγχρονα επίσημα αλβανικά (π.χ. αρμπερίστ gluhë /ˈɡluxə/ ('γλώσσα')). Ακούγονται πιο αρχαϊκά από τα επίσημα αλβανικά, αλλά είναι αρκετά κοντά ώστε γράφονται με το ίδιο αλβανικό αλφάβητο όπως τα επίσημα αλβανικά.
Παράδειγμα γραπτού κειμένου στα Αρμπερίστ.
Τα αρμπερές ονομάζονταν ευρέως 'Albanese' (‘αλβανικά’ στα ιταλικά) στην Ιταλία μέχρι το 1900. Μέχρι πρόσφατα, οι ομιλητές των αρμπερές είχαν ακαθόριστες ιδέες για το πόσο σχετίζονταν ή δεν σχετίζονταν η γλώσσα τους με τα αλβανικά. Μέχρι το 1980, τα αρμπερές ήταν μια αποκλειστικά προφορική γλώσσα, εκτός από τη γραπτή της μορφή που χρησιμοποιούνταν στην ιταλοαλβανική εκκλησία και οι Αρμπερές δεν είχαν καμία εξοικείωση με την επίσημη αλβανική που χρησιμοποιούνταν στην Αλβανία, αφού δεν χρησιμοποιούσαν αυτή τη μορφή στη γραφή ή στα ΜΜΕ. Οι διαφορές και ομοιότητες έγιναν για πρώτη φορά γνωστές, όταν ένας μεγάλος αριθμός μεταναστών άρχισε να μπαίνει στην Ιταλία το 1990 και ήρθε σε επαφή με τις ντόπιες κοινότητες των Αρμπερές. Υπάρχουν ανάμεικτα συναισθήματα για τους ‘’νέους Αλβανούς’’.
- Αποκλειστικά προφορική γλώσσα μέχρι το 1980, εκτός από τη χρήση στην ιταλοαλβανική εκκλησία.
- Επαφή με Αλβανούς μετανάστες το 1990 αποκάλυψε ομοιότητες και διαφορές.
- Ανάμεικτα συναισθήματα για τους νέους Αλβανούς μετανάστες.
Χωριά της Καλαβρίας όπου ομιλούνται τα Αρμπερίστ.
Το λεξιλόγιο των Αρμπερές περιλαμβάνει στοιχεία από τα ελληνικά και διατηρεί αρχαϊσμούς από τα μεσαιωνικά αλβανικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λέξη gluhë (/ˈɡluxə/) που σημαίνει "γλώσσα" και διατηρεί συμπλέγματα αρχικών συμφώνων.
- Διατήρηση αρχαϊκών συμπλεγμάτων συμφώνων (π.χ., gluhë αντί για απλοποιημένη μορφή).
- Επιρροές από το ελληνικό λεξιλόγιο και προφορά.
- Χρήση του αλβανικού αλφαβήτου, όπως στα επίσημα αλβανικά.
| Αρμπερίστ | Ελληνικά | Προέλευση | Ήχος |
|---|---|---|---|
| gluhë | γλώσσα | Μεσαιωνικά Αλβανικά | 🔊 |
| 🔊 |
Λεξικό ή χειρόγραφο κειμένο στα Αρμπερίστ.
Λόγω της έλλειψης συγκεκριμένων προτάσεων στο παρεχόμενο κείμενο, δεν μπορώ να παρουσιάσω παραδείγματα προτάσεων στα Αρμπερίστ. Ωστόσο, η γλώσσα χρησιμοποιείται σε προφορική και γραπτή μορφή στην ιταλοαλβανική εκκλησία.
-
Αρμπερίστ: (Χωρίς παράδειγμα) 🔊
Ελληνικά: -
Ιταλικά: -
Πολιτιστική εκδήλωση με Αρμπερίστ στοιχεία.
Από το 1980, έχουν οργανωθεί προσπάθειες για τη διατήρηση της πολιτισμικής και γλωσσολογικής κληρονομιάς της γλώσσας. Τα αρμπερές βρίσκονται σε αργή φθίνουσα πορεία τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά τώρα βρίσκονται σε φάση αναγέννησης σε πολλά χωριά της Ιταλίας. Προσωπικότητες, όπως ο Zef Skirò Di Maxho, έχουν κάνει πολλή δουλειά πάνω σε σχολικά βιβλία και άλλα εργαλεία εκμάθησης γλωσσών, παράγοντας δύο βιβλία: το 'Udha e Mbarë' και το 'Udhëtimi'. Και τα δύο χρησιμοποιούνται σε σχολεία στο χωριό Piana degli Albanesi.
Σύγχρονη κοινότητα Αρμπερές στην Καλαβρία.
Η πολιτισμική κληρονομιά των Αρμπερές είναι πλούσια, με επιρροές από την ιταλοαλβανική εκκλησία και την προφορική παράδοση. Η γλώσσα χρησιμοποιείται σε θρησκευτικά κείμενα και παραδοσιακές εκδηλώσεις.
Μουσικοί εκτελούν παραδοσιακά Αρμπερίστ τραγούδια.
Στίχοι: (Χωρίς διαθέσιμους στίχους)
Αρμπερίστ: (Χωρίς παράδειγμα) 🔊
-
-
-
Πηγές: Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πηγές στίχων.
Δοκίμασε τις Γνώσεις σου!
Ποια διάλεκτος είναι πιο συγγενής με τα Αρμπερίστ;
Διάβασε Επίσης
Υποστήριξε την προσπάθειά μας με ένα like!
