Η βρεττονική είναι μια σύγχρονη κελτική γλώσσα που μιλιέται από περίπου 350 χιλιάδες άτομα στο βορειοδυτικό άκρο της Γαλλίας,στην επαρχία της Βρεττάνης.Είναι συγγενική της κορνικής γλώσσας η οποία εξαφανίστηκε τον 18ο αιώνα.Τα βρεττονικά βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία και υπάρχει κίνδυνος να εξαφανιστούν.Γράφονται σε μια παραλλαγή του γαλλικού αλφαβήτου.
μπρέζονεγκ
ιστορία
Η Βρεττάνη (Brezh,η μικρή Βρεττανία) ονομάστηκε από Κέλτες αποίκους από τη Μ. Βρεττανία
που εγκαστάθηκαν εκεί προκειμένου να αποφύγουν τις συνεχείς επιδρομές των
Αγγλοσαξόνων κατά τον 5ο αιώνα μ.Χ.Οι κελτόφωνοι αυτοί πληθυσμοί έφεραν μαζί τους και τη γλώσσα τους η οποία κάποτε μιλιόταν σε όλη τη βρεττονική χερσόνησο,καθώς και στα απέναντι νησιά.Σήμερα το όριο της βρεττονικής έχει μετατοπιστεί προς τα δυτικά υπό την πίεση των γαλλικών.
Στη Γαλλία η κυρίαρχη γλώσσα ανέκαθεν ήταν και θεωρούνταν τα γαλλικά και ειδικά μετά τη Γαλλική Επανάσταση όλες οι προσπάθειες κινούνταν προς την κατεύθυνση εξάπλωσης της επίσημης γαλλικής γλώσσας σε βάρος όλων των τοπικών.Το ίδιο έγινε και με τα βρεττονικά. Ήδη από το 19ο αιώνα στις μεγάλες πόλεις της Βρεττονίας τα βρεττονικά είχαν αντικατασταθεί σχεδόν πλήρως από τα γαλλικά τα οποία ήταν πλέον η μητρική γλώσσα της αστικής τάξης.Η βρεττονική συνέχισε να μιλιέται από αγροτικούς πληθυσμούς στην επαρχία και έτσι επιβίωσε μέχρι τις μέρες μας.
Από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ου απαγορεύτηκε και από τα σχολεία.Ξαναεπιτράπηκε μόνο μετά τις μεταρρυθμίσεις του 1951. Σήμερα η γλώσσα είναι εισαγμένη στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα κάποιων σχολείων με μερικές ώρες διδασκαλίας.Το αίτημα για πλήρη δίγλωσση εκπαίδευση στα βρεττονικά και γαλλικά πέφτει στο κενό ακόμη και τώρα,αφού για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να αλλαχθεί το Σύνταγμα της Γαλλίας σύμφωνα με το οποίο η μόνη κυρίαρχη και επίσημη γλώσσα είναι η γαλλική.
Παρ'όλες όμως τις απαγορεύσεις η βρεττονική λογοτεχνία αναβίωσε τον 19ο αιώνα κυρίως χάρη στις προσπάθειες ενός μόνο Γάλλου βρεττονικής καταγωγής.Επίσης πολλά έργα πάσης φύσεως μεταφράστηκαν στη βρεττονική,όπως και το κόμιξ Αστερίξ και Οβελίξ οι οποίοι ζούσαν σε ένα γαλατικό χωριό στην Αρμορίκη,στη σημερινή Βρεττάνη.
κατάταξη και σχέση με άλλες γλώσσες
Η βρεττονική ανήκει στον βρυθονικό κλάδο των κελτικών γλωσσών,στον οποίο ανήκουν και τα ουαλικά και τα κορνικά.Η τελευταία είναι η πιο συγγενική της,η οποία όμως έχει εξαφανιστεί ήδη από τον 18ο αιώνα,αλλά γίνονται προσπάθειες για την αναβίωσή της.Τα ουαλικά γλωσσολογικά βρίσκονται λίγο πιο μακρυά.Η απόσταση αυτή οφείλεται και στην επίδραση άλλων γλώσσων στα βρεττονικά τα οποία έχουν απορροφήσει ένα μεγάλο αριθμό κυρίως γαλλικών λέξεων,αλλά και λατινικών,ίσως και κάποιων κελτικών από εξαφανισμένες γαλατικές (αρχαίες κελτικές) γλώσσες.
Χαρακτηριστικό γνώρισμά της είναι ο πλούτος σε φωνήεντα και διφθόγγους όπως ei, ui, ao, eo, oa, ae,aou, iou, eeu,oua, oui.
διάλεκτοι
Χωρίζεται σε τέσσερις διαλέκτους τις Leoneg,Kerneveg,Gwenedeg και Tregerieg.Οι τρεις από αυτές είναι πολύ κοντά η μία στην άλλη,με εξαίρεση τη Gwenedeg,που μιλιέται γύρω από την πόλη Βάν.Οι διαφορές της με τις άλλες είναι τόσο μεγάλες που ακούγεται σαν σχεδόν σαν διαφορετική γλώσσα.
δείγμα βρεττονικού λεξιλογίου
me-εγώ
ti-σπίτι
dour-νερό
gwaz-ο σύζυγος
levr-βιβλίο
prenestr-παράθυρο,πρόκειται μάλλον για λατινικό δάνειο (βλ.ιταλικό finestra)
yezh-γλώσσα,θυμίζει έντονα το σλαβικό yazik επίσης γλώσσα.
Petra eo se?-Τί είναι αυτό;
An levr eo-αυτό είναι ένα βιβλίο.
Δουλέψτε τη φράση προσπαθώντας να βρείτε ποιά γερμανική λέξη αντιστοιχεί στα ελληνικά.Ακούστε την αρκετές φορές μέχρι να τη συνηθίσετε.
Συνδυάστε τις φράσεις με άλλες αναρτήσεις διαβάζοντας λεξιλόγιο και λίγη γραμματική και κάποια ανέκδοτα για να διασκεδάστε αλλά και να μπείτε λίγο στον τρόπο σκέψης των Γερμανών,μέσω του χιούμορ τους!
Για τους προχωρημένους προτείνω να ξεκινήσουν από τα κείμενα και τα ανέκδοτα μελετώντας με τον ίδιο τρόπο που έγραψα παραπάνω.
What is your name?(γουότ ιζ γιορ νέιμ;)-Πώς σε/σας λένε;
What's your name? (γουότς γιόρ νέιμ;)
My name is... (μάι νέιμ ιζ ...)-Με λένε ...
How old are you?(χάου όλντ αρ γιού;)Πόσο χρονών είσαι;
I'm 34 years old.(αϊμ 34 γίαρζ όλντ)-Είμαι 30 χρονών;
What do you do?(γουότ ντου γιου ντού;)-Τί δουλειά κάνεις;
I am a doctor.(άι εμ ε ντόκτορ)-Είμαι γιατρός
Please.(πλίιζ)-παρακαλώ.Μια πολύ βασική λέξη που μπαίνει στο τέλος της πρότασης.Καλό είναι να τη χρησιμοποιούμε πάντα,γιατί αν δεν την πούμε στο τέλος της πρότασης στα αγγλικά ακούγεται αγενέστατα.
You are welcome.(γιου αρ γουέλκαμ)-παρακαλώ,απάντηση στο ευχαριστώ
Thank you.(θενκ γιου)-ευχαριστώ
Thanks.(θενκς)-ευχαριστώ (σε πιο απλή γλώσσα)
Excuse me!(εξκιούζ μι)-συγνώμη ,για να τραβήξουμε την προσοχή ή απλά για να ζητήσουμε συγνώμη
Pardon me!(πάρντον μι)-συγνώμη ,για να ζητήσουμε συγνώμη
Where is the museum,please?(γουέρ ιζ δε μιουζίουμ)-Πού είναι το μουσείο
How can I get to the Hilton hotel,please ?(χάου καν άι γκετ το δε χιλτον χοτέλ;)-Πώς μπορώ να βγώ στο Χίλτον;
When is the next bus to London,please?(γουέν ιζ δε νεξτ μπας το λάντον πλίιζ;)-Πότε είναι το επόμενο λεωφορείο για Λονδίνο,παρακαλώ;
One return ticket to Birmingham,please.(ένα εισιτήριο με επιστροφή για το Μπέρμιχαμ,παρακαλώ
How much is this?(χάου μάτς ιζ δις;)-Πόσο κάνει αυτό;
How much does this cost?(χάου ματς νταζ ιτ κοστ;)-Πόσο έχει αυτό;
Με αφορμή τη στρατιωτική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη σημερινή ανάρτηση δίνω λίγο λεξιλόγιο στα αγγλικά σχετικό με τις παρελάσεις.
Λίγα λόγια για την προέλευση των παρελάσεων.
η μακεδονική φάλαγγα
Οι παρελάσεις προέρχονται από τους σχηματισμούς των αρχαίων στρατών κατά τη διάρκεια της μάχης ώστε να είναι πιο αποτελεσματικοί και πιο πειθαρχημένοι.Ο Φίλιππος ο Β' της Μακεδονίας,ο πατέρας του μεγάλου Αλεξάνδρου,ωφείλει την στρατιωτική του επιτυχία κατά μεγάλο βαθμό στις ασκήσεις που έκανε στο στρατό του ώστε να μπορεί γρήγορα να παρατάσσεται σε σχηματισμούς φάλαγγας (μακεδονική φάλαγγα).Οι Ρωμαίοι συνέχισαν αυτή την παράδοση με τις στρατιωτικές ασκήσεις για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των στρατών τους.Πολύ αποτελεσματικός ήταν ο σχηματισμός τεστούντο (χελώνα),κατά τον οποίο οι ρωμαίοι λεγεωνάριοι σχημάτιζαν ένα τετράγωνο καλυμμένο από ασπίδες περιμετρικά αλλά και από πάνω ώστε να προστατεύονται από τα εχθρικά βέλη και τις επιθέσεις από όλες τις κατευθύνσεις.
ο σχηματισμός τεστούντο
military parade(μίλι-τέρι παρέιντ)=στρατιωτική παρέλαση (βρετ.αγγλικά)
military formation ή military riview (μίλι-τέρι φορμέισιον ή ρίβιου)=στρατιωτική παρέλαση (αμερ.αγγλικά)
to parade (παρέιντ)=κάνω παρέλαση
E.g.They paraded down the street.
Το ρήμα parade θα πει και δείχνω επιδεικτικά.
He paraded his new car.Έβγαλε έξω το νέο του αμάξι και το έκανε βόλτες επιδεικτικά.
military ceremony=στρατιωτική τελετή
formation (φορμέισιον)=σχηματισμός
drill (ντριλ)=άσκηση
drilling (ντρίλιν)=κάνω ασκήσεις
macedonian phalanx (μασεντόνιαν φάλανξ)=η μακεδονική φάλαγγα
παραγγέλματα
Attention!(ατένσιον)=Προσοχή! Φωνάζεται Atte-ntion!-Προ-σοχή
Parade rest!(παρέιντ ρεστ)=ημιανάπαυση
At ease!(ατ ίιζ)=ημιανάπαυση,πιο χαλαρή από την προηγούμενη
Rest! (ρεστ)=ανάπαυση
Present arms(πριζέντ άρμς)=Παρουσιάστε όπλα!
Huh! (χα)=το ίδιο με πάνω.
Eyes right! (άιζ ράιτ)=Κλίνατε επί δεξιά!
Eyes left!
Στα ουρντού ανάλογα σε ποιόν απευθυνόμαστε χρησιμοποιούμε και τη σχετική αντωνυμία.Δηλαδή άλλη θα χρησιμοποιήσουμε όταν μιλάμε σε ένα μέλος της οικογένειας,σε έναν φίλο ή σε ένα παιδί και άλλη όταν θέλουμε να μιλήσουμε επίσημα.Διάκριση γίνεται επίσης στο τρίτο πρόσωπο ανάλογα με το αν αυτός ή αυτοί είναι κοντά ή μακρυά.
Η παλμυρική γλώσσα μιλιόταν στην αρχαία συριακή πόλη της Παλμύρας,ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο κατά τη ρωμαϊκή εποχή.Ήταν μια δυτική διάλεκτος της αραμαϊκής γλώσσας και γραφόταν στο παλμυρικό αλφάβητο,το οποίο με τη σειρά του βασίστηκε στο καλλιγραφικό αραμαϊκό. Αποκρυπτογραφήθηκε το 18ο αιώνα χάρη σε ένα πλήθος δίγλωσσων επιγραφών που έχουν βρεθεί γραμμένες στα ελληνικά και τα παλμυρικά.
Παλμύρα ή Τιντμόρτα στα αραμαϊκά (πάνω)
και Τάντμορ στα αραβικά (κάτω)
Η πόλη της Παλμύρας
Η Παλμύρα ήταν ξακουστή για τον πλούτο της κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.Ήταν ο ενδιάμεσος σταθμός για πολλά καραβάνια από την Περσία για τη Μεσόγειο και έμποροι έρχονταν στις αγορές της από όλο τον κόσμο για να προμηθευτούν αγαθά.Επιπλέον παλμυρίτες έμποροι ήταν μεγάλοι πλοιοκτήκτες και μετέφεραν εμπορεύματα σε τεράστιες αποστάσεις.Σε κάποιες περιπτώσεις,μάλιστα,έλεγχαν μεγάλες εμπορικές οδούς στον Ινδικό Ωκεανό και τις ιταλικές θάλασσες.Στη βορειοδυτική Αγγλία έχουν βρεθεί επιγραφές γραμμένες στο παλμυρικό αλφάβητο,γεγονός που δείχνει το εύρος του πεδίου δράσης των εμπόρων της Παλμύρας.
ο ναός του Μπάαλ-Σάμιν
Το όνομά της είναι η ελληνική μετάφραση της αρχικής της ονομασίας Τιντμόρτα στα αραμαϊκά,'η απόρθητη πόλη' και Τάντμουρ στα αραβικά.Οι κάτοικοι της πόλης αρχικά ήταν αραμαϊκής και αραβικής καταγωγής.Αργότερα όλοι οι αραβόφωνοι υιοθέτησαν την αραμαϊκή παλμυρική γλώσσα.Τελικά αυτή υποχώρησε και αντικαταστάθηκε πλήρως από τα ελληνικά πριν τη ρωμαϊκή (μέσα 1ου αιώνα μ.Χ.) και ακολούθως την ισλαμική κατάκτηση.
το παλμυρικό αλφάβητο
Πρόκειται για μια τοπική παραλλαγή του αραμαϊκού αλφαβήτου και όπως αυτό σημειώνει μόνο τα σύμφωνα και διαβάζεται από δεξιά προς τα αριστερά.Χρησιμοποιήθηκε από το 100 π.Χ. μέχρι το 300 μ.Χ.
Το αλφάβητο όγαμ χρησιμοποιούταν για τη γραφή της αρχαίας ιρλανδικής και της βρυθονικής γλώσσας από τον 4ο έως 7ο μ.Χ. κυρίως στην Ιρλανδία αλλά και στα βορεια και δυτικά άκρα της Μ.Βρεττανίας.Τo όνομά του το οφείλει στο ότι το κάθε γράμμα του αλφαβήτου είναι η ονομασία ενός δέντρου στα κελτικά της περιοχής.Τα δέντρα ήταν ιερά για τους δρυίδες οι οποίοι πίστευαν ότι οι άνθρωποι αρχικά ήταν δέντρα.
Ωστόσο για την προέλευσή του έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες,από τις οποίες άλλες αναφέρονται στη μυθολογία και άλλες στην ανάγκη των Κελτών να δημιουργήσουν ένα κρυπτογραφημένο σύστημα γραφής άσχετο με το λατινικό το οποίο δεν θα μπορούσαν να διαβάσουν εύκολα οι Ρωμαίοι που κατείχαν την Αγγλία εκείνη την εποχή.Έβλεπαν ότι μια ρωμαϊκή εισβολή στην Ιρλανδία ήταν πιθανό να συμβεί σύντομα,κάτι όμως που τελικά δεν έγινε αφού οι Ρωμαίοι εγκατέλειψαν τελικά όλες τις κτήσεις τους στην Αγγλία προκειμένου να υπερασπιστούν την ίδια τη Ρώμη από τις εισβολές των Γότθων.
Μας είναι γνωστό από μερικές εκατοντάδες επιγραφές που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα στην Ιρλανδία,τη Σκωτία καθώς και στην Ουαλία και σε μερικές περιοχές στην Αγγλία.Υπάρχει και ένας μικρός αριθμός δίγλωσσων επιγραφών γραμμένων στο αλφάβητο όγαμ και στο λατινικά ή το ρουνικό φούθαρκ.Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι επιγραφές περιέχουν ονόματα προσώπων.
Σε απάντηση στην αναγνώστριά μας τη Σπυριδούλα την οποία ευχαριστώ για την ερώτησή της:
η μετάφραση
Μπορώ να δώσω τη φράση στα κλασσικά συριακά αραμαϊκά:
Μαρ Ίσο Μσίχα,Μπρεχ ντ'Αλλάχα,ράχεμ αλ χαττάϊα.
Κύριε,Ιησού Χριστέ,Υιέ του Θεού,ελέησόν με ,τον αμαρτωλό.
*να θυμάστε ότι τα αραμαϊκά διαβάζονται από δεξιά προς τα αριστερά όπως τα αραβικά και τα εβραϊκά
λεξιλόγιο
Μαρ-ο Κύριος
Ίσο Μσίχα-Ιησούς Χριστός(Μεσσίας)
μπρεχ-υιός
Αλλάχ-ο θεός
ράχεμ-αγαπώ,ελεώ,δίνω ελεημοσύνη,με ρίζα 'ρχμ'
αλ-εμένα
χαττάϊα-ο αμαρτωλός
και μερικές παρατηρήσεις
Η φράση αυτή είναι από την 'Προσευχή του Ιησού' η οποία ολόκληρη είναι:'Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλόν.
Τα αραμαϊκά στην αρχαιότητα δεν ήταν εννιαία γλώσσα,αλλά αποτελούνταν από πολλές διαλέκτους.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις νεοαραμαϊκές γλώσσες οι οποίες χωρίζονται σε δεκάδες παραλλαγές.Μια σημαντική νεοαραμαϊκή γλώσσα είναι τα ασσυριακά.
Ο Ιησούς Χριστός πιθανολογείται ότι μιλούσε την αραμαϊκή διάλεκτο της Γαλιλαίας ως μητρική γλώσσα και επιπλέον ίσως εβραϊκά και ελληνικά.
Σε πολλά αραμαϊκά και ελληνικά κείμενα όταν απευθύνονται στο Χριστό χρησιμοποιούν την λέξη 'ράμπι'.
Στο ευαγγέλιο του Ιωάννη (20:16) χρησιμοποιείται η λέξη 'ραββούνι' ή οποία είναι μάλλον εβραϊκής προέλευσης:'λέγει αυτή ο Ιησούς Μαρία στραφείσα εκείνη λέγει αυτώ ραββουνι ο λέγεται διδάσκαλε'.
Στα αραμαϊκά και εβραϊκά δεν υπήρχε η λέξη Χριστός αλλά η λέξη Μεσσίας.
Το αρμένικο αλφάβητο επινοήθηκε περίπου τον 5ο αιώνα μ.Χ. από τον Αρμένη μοναχό και γλωσσολόγο και αργότερα άγιο Μεσρόπ Μαστότς (Մեսրոպ Մաշտոց).
Τον 4ο αιώνα ο βασιλιάς Βραμσαπούχ της Αρμενίας ζήτησε από τον Μέσροπ Μάστοτς να επινοήσει ένα καινούργιο αλφάβητο για τα αρμένικα για τα θρησκευτικά κείμενα αφού μέχρι τότε τα αρμένικα γράφονταν σε ένα είδος σφηνοειδούς γραφής που ήταν ακατάλληλο γι'αυτά.
δείγμα αρμένικης γραφής
ա
բ
գ
դ
ե
զ
է
ը
թ
ժ
ի
լ
խ
ծ
կ
հ
ձ
ղ
ճ
մ
յ
ն
շ
ո
չ
պ
ջ
ռ
ս
վ
տ
ր
ց
ւ
փ
ք
օ
ֆ
ու
և
a
b
g
d
e
z
ē
ë
t’
ž
i
l
x
ç
k
h
j
ġ
č̣
m
y
n
š
o
č
p
ǰ
ṙ
s
v
t
r
c’
w
p’
k’
ò
f
ow
ew
φωνήεντα
Ա/ա
σαν α
Ե/ե
σαν ε στη μέση της λέξης και γιε στην αρχή
Է/է
σαν ε
Ը/ը
σαν μισό α (schwa)
Ի/ի
σαν ι
Ո/ո
σαν ο και σαν βο στην αρχή της λέξης
Ու/ու
σαν ου
Ο Μάσροπ ταξίδεψε στην Αλεξάνδρεια,το μεγάλο πολιτιστικό κέντρο του ελληνισμού της εποχής για να μελετήσει συγγράματα για τη θεωρία και τις αρχές της γραφής.
Αφού μελέτησε διάφορα αλφαβήτα όπως το ελληνικό και το λατινικό συμπέρανε ότι αυτά έχουν πολύ λίγα γράμματα για να αποδόσουν όλους τους φθόγγους της αρμένικης. Οπότε χρειαζόταν ένα καινούργιο αλφάβητο πιο εκτεταμένο. Το 405, λοιπόν, παρουσίασε στο βασιλιά το νέο αλφάβητο.
Το καινούριο αλφάβητο είχε μεγάλη απήχηση και η επινόησή του ήταν σταθμός στην αρμένικη ιστορία αφού χάρη σ'αυτό απετράπει η αφομοίωση των Αρμενίων από άλλους λαούς και διαδόθηκε ο χριστιανισμός στην Αρμενία.
Ο Άγιος Μέσροπ Μάστοτς, Αρμένης μοναχός και γλωσσολόγος.
Αρχικά το αλφάβητο είχε τριανταέξι γράμματα,ενώ το Μεσαίωνα προστέθηκαν άλλα δύο τα օ και ֆ.
Από τότε χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα για τη γραφή των δύο επισήμων διαλέκτων της αρμενικής,την ανατολική και δυτική.Στα αρμένικα ονομάζεται άϊμπουμπεν από την ονομασία των δύο πρώτων γραμμάτων όπως λέμε αλφαβήτα.
αρμένικα κείμενα
Αμέσως μετά τη δημιουργία του χιλιάδες έργα άρχισαν να μεταγράφονται και να μεταφράζονται στο νέο αρμένικο αλφάβητο.
Κείμενα πάσης φύσεως και είδους ,φιλοσοφικά,επιστημονικά,θρησκευτικά μεταφράστηκαν στα αρμένικα μερικά από τα οποία χρονολογούνται μέχρι και την ελληνιστική εποχή.
'Ουραμπαταγκιρκ', το πρώτο τυπόμενο αρμένικο βιβλίο
Οι μεταφράσεις αυτές έγιναν από πολλές γλώσσες όπως ελληνικά, λατινικά, αραβικά,περσικά,ακόμη και κινέζικα.
Μάλιστα το πρωτότυπο κάποιων αρχαίων ελληνικών έργων έχει χαθεί για πάντα ενώ έχει διασωθεί μόνο η αρμένικη μεταφρασή του!Τέτοιου είδους κείμενα υπάρχουν και στα γεωργιανά.
άϊμπουμπεν,έτσι ονομάζεται το αλφάβητο στα αρμένικα
αρμένικο και ελληνικό
τουρκοαρμένικη έκδοση
Από την ονομασία των γραμμάτων και τη σειρά που ακολουθείται είναι προφανές ότι για τη δημιουργία του χρησιμοποιήθηκε σαν πρότυπο το ελληνικό .Το ίδιο συμβαίνει και με το γεωργιανό αλφάβητο.
τουρκοαρμένικα
Από τον 18ο μέχρι τον 20ο αιώνα, επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γράφτηκαν χιλιάδες βιβλία στην τουρκική γλώσσα αλλά στο αρμένικο αλφάβητο.
Ακόμη και κάποια επίσημα οθωμανικά έγγραφα γράφτηκαν στην αρμενική γραφή.
το χειρόγραφο αρμένικο αλφάβητο
Το χειρόγραφο αρμένικο διαφέρει αρκετά από το έντυπο και είναι καλλιγραφικό.Πολλά γράμματα γράφονται σε διάφορες παραλλαγές ανάλογα με το προσωπικό στυλ του καθενός,άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο καλλιγραφικές.
Οι ομοιότητες με το ρώσικο χειρόγραφο αλφάβητο είναι πασιφανείς και πιθανώς τα δύο διαμορφώθηκαν με πρότυπο και επιρροές από το βυζαντινό ελληνικό.Ας ρίξουμε τώρα μια ματιά πώς γράφονται τα αρμένικα γράμματα
Ա,ա
Το γράμμα Ա,ա (α) στα αρμένικα γράφεται εύκολα,με τρεις κινήσεις το κεφαλαίο(Ա) και με μία το μικρό (ա).Δείτε τις εικόνες:
το κεφαλαίο Ա
το μκρό ա
αρμένικη γλώσσα
χάϊερεν
Τα αρμένικα (Հայոց լեզու) είναι μια γλώσσα της ινδοευρωπαϊκής ομογλωσσίας που μιλιέται από τους Αρμένιους στη Δημοκρατίας της Αρμενίας,το Ναγκόρνο Καραμπάχ και την αρμένικη διασπορά σε όλο τoν κόσμο. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας της ήταν μία σημαντική γλώσσα της Μικρασίας.
Αποτελείται από δύο επίσημες διαλέκτους,τη δυτική και την ανατολική και γράφεται στο αρμένικο αλφάβητο το οποίο επινοήθηκε από τον Άγιο Μεσρόπ τον 5ο πΧ αιώνα.
Τα αρμένικα σήμερα.
Η αρμένικη λογοτεχνία έχει μακρά ιστορία και γνώρισε μεγάλη άνθιση στο βασίλειο της Κιλικίας κατά τη διάρκεια της ύπαρξής του.
Από κάποιους ερευνητές υποστηρίζεται ότι σχετίζεται με τα ελληνικά και τα φρυγικά οι οποίες κάποτε αποτελούσαν μαζί έναν κλάδο μέσα στη μεγάλη ινδοευρωπαϊκή γλωσσική οικογένεια.
Στην πορεία της ιστορίας τους, τα αρμένικα ήρθαν σε επαφή και επηρεάστηκαν από δεκάδες γλώσσες .
Το λεξιλόγιο της γλώσσας έχει επηρεστεί σε τόσο μεγάλο βαθμό από ιρανικές γλώσσες, κυρίως τα παρθικά,που αρχικά έκανε πολλούς ερευνητές να πιστεύουν ότι πρόκειται για ιρανική γλώσσα.
Αρμενικές διάλεκτοι πριν τη γενοκτονία (1909).
Αργότερα από συγκριτικές μελέτες αποδείχθηκε ότι είναι αποτελεί χωριστό κλάδο στην ινδοευρωπαϊκή του οποίου είναι μάλιστα μοναδική γλώσσα,σαν τα ελληνικά και τα αλβανικά.
Τα αρμένικα επίσης επιρρεάστηκαν από τα ελληνικά ,λατινικά ,τουρκικά ,αραβικά, περσικά, ρωσικά,γαλλικά και τελευταίως τα αγγλικά .
Επιπλέον επιρρεάστηκαν από πλήθος τοπικών αρχαίων γλωσσών όπως τα χεττιτικά και άλλες γλώσσες οι οποίες έχουν εξαφανιστεί και η μόνη μαρτυρία που υπάρχει γι' αυτές είναι λέξεις που επιβίωσαν μέσω της αρμένικης γλώσσας. Στα αρμένικα εντοπίστηκε και ένα υπόστρωμα (substratum) λέξεων από καυκάσιες γλώσσες.
Eπομένως η γνώση αυτής της γλώσσας βοηθάει πολύ στη μελέτη πολλών άλλων και μάλιστα αρχαίων.
Κάποιοι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα αρμένικα μοιράζονται με τα ελληνικά ένα ποσοστό κοινών λέξεων ινδοευρωπαϊκής προέλευσης περισσότερο από ότι με κάθε άλλη γλώσσα.
Επίσης έχουν πολλά κοινά γραμματικά χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες, γεγονός που οδήγησε στην πεποίθηση ότι έχουν κοινό πρόγονο μέσα στην ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσία.
Μαζί με τις ιρανικές γλώσσες και τα ελληνικά κατάχθηκαν σε μιά ευρύτερη γλωσσική υποομάδα της πρωτοινδοευρωπαϊκής γλώσσας.
Άλλοι τα κατέταξαν σε μια βαλκανική ινδοευρωπαϊκή ομάδα που περιλαμβάνει τα φρυγικά,τα αλβανικά,τα ελληνικά και τα αρμένικα.
