Η βρεττονική είναι μια σύγχρονη κελτική γλώσσα που μιλιέται από περίπου 350 χιλιάδες άτομα στο βορειοδυτικό άκρο της Γαλλίας,στην επαρχία της Βρεττάνης.Είναι συγγενική της κορνικής γλώσσας η οποία εξαφανίστηκε τον 18ο αιώνα.Τα βρεττονικά βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία και υπάρχει κίνδυνος να εξαφανιστούν.Γράφονται σε μια παραλλαγή του γαλλικού αλφαβήτου.
μπρέζονεγκ
ιστορία
Η Βρεττάνη (Brezh,η μικρή Βρεττανία) ονομάστηκε από Κέλτες αποίκους από τη Μ. Βρεττανία
που εγκαστάθηκαν εκεί προκειμένου να αποφύγουν τις συνεχείς επιδρομές των
Αγγλοσαξόνων κατά τον 5ο αιώνα μ.Χ.Οι κελτόφωνοι αυτοί πληθυσμοί έφεραν μαζί τους και τη γλώσσα τους η οποία κάποτε μιλιόταν σε όλη τη βρεττονική χερσόνησο,καθώς και στα απέναντι νησιά.Σήμερα το όριο της βρεττονικής έχει μετατοπιστεί προς τα δυτικά υπό την πίεση των γαλλικών.
Στη Γαλλία η κυρίαρχη γλώσσα ανέκαθεν ήταν και θεωρούνταν τα γαλλικά και ειδικά μετά τη Γαλλική Επανάσταση όλες οι προσπάθειες κινούνταν προς την κατεύθυνση εξάπλωσης της επίσημης γαλλικής γλώσσας σε βάρος όλων των τοπικών.Το ίδιο έγινε και με τα βρεττονικά. Ήδη από το 19ο αιώνα στις μεγάλες πόλεις της Βρεττονίας τα βρεττονικά είχαν αντικατασταθεί σχεδόν πλήρως από τα γαλλικά τα οποία ήταν πλέον η μητρική γλώσσα της αστικής τάξης.Η βρεττονική συνέχισε να μιλιέται από αγροτικούς πληθυσμούς στην επαρχία και έτσι επιβίωσε μέχρι τις μέρες μας.
Από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ου απαγορεύτηκε και από τα σχολεία.Ξαναεπιτράπηκε μόνο μετά τις μεταρρυθμίσεις του 1951. Σήμερα η γλώσσα είναι εισαγμένη στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα κάποιων σχολείων με μερικές ώρες διδασκαλίας.Το αίτημα για πλήρη δίγλωσση εκπαίδευση στα βρεττονικά και γαλλικά πέφτει στο κενό ακόμη και τώρα,αφού για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει να αλλαχθεί το Σύνταγμα της Γαλλίας σύμφωνα με το οποίο η μόνη κυρίαρχη και επίσημη γλώσσα είναι η γαλλική.
Παρ'όλες όμως τις απαγορεύσεις η βρεττονική λογοτεχνία αναβίωσε τον 19ο αιώνα κυρίως χάρη στις προσπάθειες ενός μόνο Γάλλου βρεττονικής καταγωγής.Επίσης πολλά έργα πάσης φύσεως μεταφράστηκαν στη βρεττονική,όπως και το κόμιξ Αστερίξ και Οβελίξ οι οποίοι ζούσαν σε ένα γαλατικό χωριό στην Αρμορίκη,στη σημερινή Βρεττάνη.
κατάταξη και σχέση με άλλες γλώσσες
Η βρεττονική ανήκει στον βρυθονικό κλάδο των κελτικών γλωσσών,στον οποίο ανήκουν και τα ουαλικά και τα κορνικά.Η τελευταία είναι η πιο συγγενική της,η οποία όμως έχει εξαφανιστεί ήδη από τον 18ο αιώνα,αλλά γίνονται προσπάθειες για την αναβίωσή της.Τα ουαλικά γλωσσολογικά βρίσκονται λίγο πιο μακρυά.Η απόσταση αυτή οφείλεται και στην επίδραση άλλων γλώσσων στα βρεττονικά τα οποία έχουν απορροφήσει ένα μεγάλο αριθμό κυρίως γαλλικών λέξεων,αλλά και λατινικών,ίσως και κάποιων κελτικών από εξαφανισμένες γαλατικές (αρχαίες κελτικές) γλώσσες.
Χαρακτηριστικό γνώρισμά της είναι ο πλούτος σε φωνήεντα και διφθόγγους όπως ei, ui, ao, eo, oa, ae,aou, iou, eeu,oua, oui.
διάλεκτοι
Χωρίζεται σε τέσσερις διαλέκτους τις Leoneg,Kerneveg,Gwenedeg και Tregerieg.Οι τρεις από αυτές είναι πολύ κοντά η μία στην άλλη,με εξαίρεση τη Gwenedeg,που μιλιέται γύρω από την πόλη Βάν.Οι διαφορές της με τις άλλες είναι τόσο μεγάλες που ακούγεται σαν σχεδόν σαν διαφορετική γλώσσα.
δείγμα βρεττονικού λεξιλογίου
me-εγώ
ti-σπίτι
dour-νερό
gwaz-ο σύζυγος
levr-βιβλίο
prenestr-παράθυρο,πρόκειται μάλλον για λατινικό δάνειο (βλ.ιταλικό finestra)
yezh-γλώσσα,θυμίζει έντονα το σλαβικό yazik επίσης γλώσσα.
Petra eo se?-Τί είναι αυτό;
An levr eo-αυτό είναι ένα βιβλίο.
Αν είστε αρχάριοι ξεκινήστε τα μαθήματα απευθείας από τις φράσεις για να έχει και κάποιο ενδιαφέρον.Δουλέψτε τη φράση προσπαθώντας να βρείτε ποιά γερμανική λέξη αντιστοιχεί στα ελληνικά.Ακούστε την αρκετές φορές μέχρι να τη συνηθίσετε.
Συνδυάστε τις φράσεις με άλλες αναρτήσεις διαβάζοντας λεξιλόγιο και λίγη γραμματική και κάποια ανέκδοτα για να διασκεδάστε αλλά και να μπείτε λίγο στον τρόπο σκέψης των Γερμανών,μέσω του χιούμορ τους!
Για τους προχωρημένους προτείνω να ξεκινήσουν από τα κείμενα και τα ανέκδοτα μελετώντας με τον ίδιο τρόπο που έγραψα παραπάνω.
What is your name?(γουότ ιζ γιορ νέιμ;)-Πώς σε/σας λένε;
What's your name? (γουότς γιόρ νέιμ;)
My name is... (μάι νέιμ ιζ ...)-Με λένε ...
How old are you?(χάου όλντ αρ γιού;)Πόσο χρονών είσαι;
I'm 34 years old.(αϊμ 34 γίαρζ όλντ)-Είμαι 30 χρονών;
What do you do?(γουότ ντου γιου ντού;)-Τί δουλειά κάνεις;
I am a doctor.(άι εμ ε ντόκτορ)-Είμαι γιατρός
Please.(πλίιζ)-παρακαλώ.Μια πολύ βασική λέξη που μπαίνει στο τέλος της πρότασης.Καλό είναι να τη χρησιμοποιούμε πάντα,γιατί αν δεν την πούμε στο τέλος της πρότασης στα αγγλικά ακούγεται αγενέστατα.
You are welcome.(γιου αρ γουέλκαμ)-παρακαλώ,απάντηση στο ευχαριστώ
Thank you.(θενκ γιου)-ευχαριστώ
Thanks.(θενκς)-ευχαριστώ (σε πιο απλή γλώσσα)
Excuse me!(εξκιούζ μι)-συγνώμη ,για να τραβήξουμε την προσοχή ή απλά για να ζητήσουμε συγνώμη
Pardon me!(πάρντον μι)-συγνώμη ,για να ζητήσουμε συγνώμη
Where is the museum,please?(γουέρ ιζ δε μιουζίουμ)-Πού είναι το μουσείο
How can I get to the Hilton hotel,please ?(χάου καν άι γκετ το δε χιλτον χοτέλ;)-Πώς μπορώ να βγώ στο Χίλτον;
When is the next bus to London,please?(γουέν ιζ δε νεξτ μπας το λάντον πλίιζ;)-Πότε είναι το επόμενο λεωφορείο για Λονδίνο,παρακαλώ;
One return ticket to Birmingham,please.(ένα εισιτήριο με επιστροφή για το Μπέρμιχαμ,παρακαλώ
How much is this?(χάου μάτς ιζ δις;)-Πόσο κάνει αυτό;
How much does this cost?(χάου ματς νταζ ιτ κοστ;)-Πόσο έχει αυτό;
Με αφορμή τη στρατιωτική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη σημερινή ανάρτηση δίνω λίγο λεξιλόγιο στα αγγλικά σχετικό με τις παρελάσεις.
Λίγα λόγια για την προέλευση των παρελάσεων.
η μακεδονική φάλαγγα
Οι παρελάσεις προέρχονται από τους σχηματισμούς των αρχαίων στρατών κατά τη διάρκεια της μάχης ώστε να είναι πιο αποτελεσματικοί και πιο πειθαρχημένοι.Ο Φίλιππος ο Β' της Μακεδονίας,ο πατέρας του μεγάλου Αλεξάνδρου,ωφείλει την στρατιωτική του επιτυχία κατά μεγάλο βαθμό στις ασκήσεις που έκανε στο στρατό του ώστε να μπορεί γρήγορα να παρατάσσεται σε σχηματισμούς φάλαγγας (μακεδονική φάλαγγα).Οι Ρωμαίοι συνέχισαν αυτή την παράδοση με τις στρατιωτικές ασκήσεις για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των στρατών τους.Πολύ αποτελεσματικός ήταν ο σχηματισμός τεστούντο (χελώνα),κατά τον οποίο οι ρωμαίοι λεγεωνάριοι σχημάτιζαν ένα τετράγωνο καλυμμένο από ασπίδες περιμετρικά αλλά και από πάνω ώστε να προστατεύονται από τα εχθρικά βέλη και τις επιθέσεις από όλες τις κατευθύνσεις.
ο σχηματισμός τεστούντο
military parade(μίλι-τέρι παρέιντ)=στρατιωτική παρέλαση (βρετ.αγγλικά)
military formation ή military riview (μίλι-τέρι φορμέισιον ή ρίβιου)=στρατιωτική παρέλαση (αμερ.αγγλικά)
to parade (παρέιντ)=κάνω παρέλαση
E.g.They paraded down the street.
Το ρήμα parade θα πει και δείχνω επιδεικτικά.
He paraded his new car.Έβγαλε έξω το νέο του αμάξι και το έκανε βόλτες επιδεικτικά.
military ceremony=στρατιωτική τελετή
formation (φορμέισιον)=σχηματισμός
drill (ντριλ)=άσκηση
drilling (ντρίλιν)=κάνω ασκήσεις
macedonian phalanx (μασεντόνιαν φάλανξ)=η μακεδονική φάλαγγα
παραγγέλματα
Attention!(ατένσιον)=Προσοχή! Φωνάζεται Atte-ntion!-Προ-σοχή
Parade rest!(παρέιντ ρεστ)=ημιανάπαυση
At ease!(ατ ίιζ)=ημιανάπαυση,πιο χαλαρή από την προηγούμενη
Rest! (ρεστ)=ανάπαυση
Present arms(πριζέντ άρμς)=Παρουσιάστε όπλα!
Huh! (χα)=το ίδιο με πάνω.
Eyes right! (άιζ ράιτ)=Κλίνατε επί δεξιά!
Eyes left!
Στα ουρντού ανάλογα σε ποιόν απευθυνόμαστε χρησιμοποιούμε και τη σχετική αντωνυμία.Δηλαδή άλλη θα χρησιμοποιήσουμε όταν μιλάμε σε ένα μέλος της οικογένειας,σε έναν φίλο ή σε ένα παιδί και άλλη όταν θέλουμε να μιλήσουμε επίσημα.Διάκριση γίνεται επίσης στο τρίτο πρόσωπο ανάλογα με το αν αυτός ή αυτοί είναι κοντά ή μακρυά.
Η παλμυρική γλώσσα μιλιόταν στην αρχαία συριακή πόλη της Παλμύρας,ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο κατά τη ρωμαϊκή εποχή.Ήταν μια δυτική διάλεκτος της αραμαϊκής γλώσσας και γραφόταν στο παλμυρικό αλφάβητο,το οποίο με τη σειρά του βασίστηκε στο καλλιγραφικό αραμαϊκό. Αποκρυπτογραφήθηκε το 18ο αιώνα χάρη σε ένα πλήθος δίγλωσσων επιγραφών που έχουν βρεθεί γραμμένες στα ελληνικά και τα παλμυρικά.
Παλμύρα ή Τιντμόρτα στα αραμαϊκά (πάνω)
και Τάντμορ στα αραβικά (κάτω)
Η πόλη της Παλμύρας
Η Παλμύρα ήταν ξακουστή για τον πλούτο της κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.Ήταν ο ενδιάμεσος σταθμός για πολλά καραβάνια από την Περσία για τη Μεσόγειο και έμποροι έρχονταν στις αγορές της από όλο τον κόσμο για να προμηθευτούν αγαθά.Επιπλέον παλμυρίτες έμποροι ήταν μεγάλοι πλοιοκτήκτες και μετέφεραν εμπορεύματα σε τεράστιες αποστάσεις.Σε κάποιες περιπτώσεις,μάλιστα,έλεγχαν μεγάλες εμπορικές οδούς στον Ινδικό Ωκεανό και τις ιταλικές θάλασσες.Στη βορειοδυτική Αγγλία έχουν βρεθεί επιγραφές γραμμένες στο παλμυρικό αλφάβητο,γεγονός που δείχνει το εύρος του πεδίου δράσης των εμπόρων της Παλμύρας.
ο ναός του Μπάαλ-Σάμιν
Το όνομά της είναι η ελληνική μετάφραση της αρχικής της ονομασίας Τιντμόρτα στα αραμαϊκά,'η απόρθητη πόλη' και Τάντμουρ στα αραβικά.Οι κάτοικοι της πόλης αρχικά ήταν αραμαϊκής και αραβικής καταγωγής.Αργότερα όλοι οι αραβόφωνοι υιοθέτησαν την αραμαϊκή παλμυρική γλώσσα.Τελικά αυτή υποχώρησε και αντικαταστάθηκε πλήρως από τα ελληνικά πριν τη ρωμαϊκή (μέσα 1ου αιώνα μ.Χ.) και ακολούθως την ισλαμική κατάκτηση.
το παλμυρικό αλφάβητο
Πρόκειται για μια τοπική παραλλαγή του αραμαϊκού αλφαβήτου και όπως αυτό σημειώνει μόνο τα σύμφωνα και διαβάζεται από δεξιά προς τα αριστερά.Χρησιμοποιήθηκε από το 100 π.Χ. μέχρι το 300 μ.Χ.
Το αλφάβητο όγαμ χρησιμοποιούταν για τη γραφή της αρχαίας ιρλανδικής και της βρυθονικής γλώσσας από τον 4ο έως 7ο μ.Χ. κυρίως στην Ιρλανδία αλλά και στα βορεια και δυτικά άκρα της Μ.Βρεττανίας.Τo όνομά του το οφείλει στο ότι το κάθε γράμμα του αλφαβήτου είναι η ονομασία ενός δέντρου στα κελτικά της περιοχής.Τα δέντρα ήταν ιερά για τους δρυίδες οι οποίοι πίστευαν ότι οι άνθρωποι αρχικά ήταν δέντρα.
Ωστόσο για την προέλευσή του έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες,από τις οποίες άλλες αναφέρονται στη μυθολογία και άλλες στην ανάγκη των Κελτών να δημιουργήσουν ένα κρυπτογραφημένο σύστημα γραφής άσχετο με το λατινικό το οποίο δεν θα μπορούσαν να διαβάσουν εύκολα οι Ρωμαίοι που κατείχαν την Αγγλία εκείνη την εποχή.Έβλεπαν ότι μια ρωμαϊκή εισβολή στην Ιρλανδία ήταν πιθανό να συμβεί σύντομα,κάτι όμως που τελικά δεν έγινε αφού οι Ρωμαίοι εγκατέλειψαν τελικά όλες τις κτήσεις τους στην Αγγλία προκειμένου να υπερασπιστούν την ίδια τη Ρώμη από τις εισβολές των Γότθων.
Μας είναι γνωστό από μερικές εκατοντάδες επιγραφές που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα στην Ιρλανδία,τη Σκωτία καθώς και στην Ουαλία και σε μερικές περιοχές στην Αγγλία.Υπάρχει και ένας μικρός αριθμός δίγλωσσων επιγραφών γραμμένων στο αλφάβητο όγαμ και στο λατινικά ή το ρουνικό φούθαρκ.Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι επιγραφές περιέχουν ονόματα προσώπων.
Σε απάντηση στην αναγνώστριά μας τη Σπυριδούλα την οποία ευχαριστώ για την ερώτησή της:
η μετάφραση
Μπορώ να δώσω τη φράση στα κλασσικά συριακά αραμαϊκά:
Μαρ Ίσο Μσίχα,Μπρεχ ντ'Αλλάχα,ράχεμ αλ χαττάϊα.
Κύριε,Ιησού Χριστέ,Υιέ του Θεού,ελέησόν με ,τον αμαρτωλό.
*να θυμάστε ότι τα αραμαϊκά διαβάζονται από δεξιά προς τα αριστερά όπως τα αραβικά και τα εβραϊκά
λεξιλόγιο
Μαρ-ο Κύριος
Ίσο Μσίχα-Ιησούς Χριστός(Μεσσίας)
μπρεχ-υιός
Αλλάχ-ο θεός
ράχεμ-αγαπώ,ελεώ,δίνω ελεημοσύνη,με ρίζα 'ρχμ'
αλ-εμένα
χαττάϊα-ο αμαρτωλός
και μερικές παρατηρήσεις
Η φράση αυτή είναι από την 'Προσευχή του Ιησού' η οποία ολόκληρη είναι:'Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τὸν ἁμαρτωλόν.
Τα αραμαϊκά στην αρχαιότητα δεν ήταν εννιαία γλώσσα,αλλά αποτελούνταν από πολλές διαλέκτους.Το ίδιο συμβαίνει και με τις νεοαραμαϊκές γλώσσες οι οποίες χωρίζονται σε δεκάδες παραλλαγές.Μια σημαντική νεοαραμαϊκή γλώσσα είναι τα ασσυριακά.
Ο Ιησούς Χριστός πιθανολογείται ότι μιλούσε την αραμαϊκή διάλεκτο της Γαλιλαίας ως μητρική γλώσσα και επιπλέον ίσως εβραϊκά και ελληνικά.Σε πολλά αραμαϊκά και ελληνικά κείμενα όταν απευθύνονται στο Χριστό χρησιμοποιούν την λέξη 'ράμπι'.Στο ευαγγέλιο του Ιωάννη (20:16) χρησιμοποιείται η λέξη 'ραββούνι' ή οποία είναι μάλλον εβραϊκής προέλευσης:'λέγει αυτή ο Ιησούς Μαρία στραφείσα εκείνη λέγει αυτώ ραββουνι ο λέγεται διδάσκαλε'.Στα αραμαϊκά και εβραϊκά δεν υπήρχε η λέξη Χριστός αλλά η λέξη Μεσσίας.
Το αρμένικο αλφάβητο επινοήθηκε περίπου τον 5ο αιώνα μ.Χ. από τον Αρμένη μοναχό και αργότερα άγιο Μεσρόπ Μαστότς.Η επινόησή του ήταν σταθμός στην αρμένικη ιστορία αφού χάρη σ'αυτό απετράπει η αφομοίωση των Αρμενίων από άλλους λαούς.
Αρχικά το αλφάβητο είχε τριανταέξι γράμματα,ενώ το Μεσαίωνα προστέθηκαν άλλα δύο τα օ και ֆ.Από τότε χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα για τη γραφή των δύο επισήμων διαλέκτων της αρμενικής,την ανατολική και δυτική.Στα αρμένικα ονομάζεται άϊμπουμπεν από την ονομασία των δύο πρώτων γραμμάτων όπως λέμε αλφαβήτα.
αρμένικα κείμενα
Αμέσως μετά τη δημιουργία του χιλιάδες έργα άρχισαν να μεταγράφονται και να μεταφράζονται στο αρμένικο αλφάβητο.Κείμενα πάσης φύσεως και είδους ,φιλοσοφικά,επιστημονικά,θρησκευτικά μεφράστηκαν στα αρμένικα μερικά από τα οποία χρονολογούνται μέχρι και την ελληνιστική εποχή.Οι μεταφράσεις αυτές έγιναν από πολλές γλώσσες όπως ελληνικά, λατινικά, αραβικά,περσικά,ακόμη και κινέζικα.Μάλιστα το πρωτότυπο κάποιων αρχαίων ελληνικών έργων έχει χαθεί για πάντα ενώ έχει διασωθεί μόνο η αρμένικη μεταφρασή του!Τέτοιου είδους κείμενα υπάρχουν και στα γεωργιανά.
άϊμπουμπεν,έτσι ονομάζεται το αλφάβητο στα αρμένικα
αρμένικο και ελληνικό
Πριν από το αρμένικο αλφάβητο,τα αρμένικα γράφονταν στο βυζαντινό ελληνικό.Επιπλέον από την ονομασία των γραμμάτων και τη σειρά που ακολουθείται φαίνεται ότι για τη δημιουργία του χρησιμοποιήθηκε σαν πρότυπο το ελληνικό .Το ίδιο συμβαίνει και με το γεωργιανό αλφάβητο.
το χειρόγραφο αλφάβητο
Το χειρόγραφο αρμένικο διαφέρει αρκετά από το έντυπο και είναι καλλιγραφικό.Πολλά γράμματα γράφονται σε διάφορες παραλλαγές ανάλογα με το προσωπικό στυλ του καθενός,άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο καλλιγραφικές.Οι ομοιότητες με το ρώσικο χειρόγραφο αλφάβητο είναι πασιφανείς και πιθανώς τα δύο διαμορφώθηκαν με πρότυπο και επιρροές από το βυζαντινό ελληνικό.Ας ρίξουμε τώρα μια ματιά πώς γράφονται τα αρμένικα γράμματα
Ա,ա
Το γράμμα Ա,ա (α) στα αρμένικα γράφεται εύκολα,με τρεις κινήσεις το κεφαλαίο(Ա) και με μία το μικρό (ա).Δείτε τις εικόνες:
Σήμερα έφτιαξα έναν πίνακα με το σύγχρονο ελληνικό αλφάβητο και τη μεταγραφή του σε άλλα αλφαβητικά συστήματα ώστε να διευκολύνονται οι ξένοι στην ανάγνωσή του ,αλλά και οι Έλληνες που θα ήθελαν να δουν πώς μεταγράφονται τα ελληνικά γράμματα σε άλλα αλφάβητα.Προς το παρόν το μετέγραψα στο λατινικό,ρωσικό και γεωργιανό αλφάβητο.Αργότερα ίσως προσθέσω και άλλα αν το ζητήσετε.Πριν αρχίσετε να ρωτάτε πώς είναι στα κινέζικα,σας απαντώ ότι η μεταγραφή του ελληνικού αλφαβήτου στο κινέζικο δεν είναι δυνατή και διαβάστε τη σχετική ανάρτηση 'Πώς είναι το γράμμα Σ στα κινέζικα;'Στα γιαπωνέζικα γίνεται μόνο στα κάνα αλλά όχι στα κάτζι.
Greek alphabet transliteration into latin,cyrillic and georgian script.
Η γαλλική είναι μια λατινογενής γλώσσα που προέρχεται από τα λαϊκά λατινικά που μιλούσε ο ρωμαϊκός στρατός ,συγγενική των ιταλικών,των ισπανικών,των πορτογαλικών,των καταλωνικών και των ρουμανικών. Επιρρεάστηκαν κυρίως από κελτικές γλώσσες που μιλιούνταν στη Γαλλία πριν τη ρωμαϊκή κατάκτηση και αργότερα από γερμανικές που έφεραν μαζί τους οι εισβάλλουσες γερμανικές φυλές που κατέκλεισαν τη δυτική ρωμαϊκή αυτοκρατορία.Είναι μια από τις σημάντικες γλώσσες,σε αριθμό ομιλητών, τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τόσο και του κόσμου και βρίσκεται σε συνεχή άνοδο.Σήμερα περίπου 260 εκατομμύρια άτομα μιλούν γαλλικά,ως πρώτη και δεύτερη γλώσσα και υπολογίζεται ότι μέχρι το 2050 περίπου 500 εκ. θα τα γνωρίζουν.Δηλαδή το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού!
Επιρροές και διαμόρφωση
Οι ρωμαϊκές λεγεώνες που κατέκτησαν τη Γαλατία επιβλήθηκαν όχι μόνο στρατιωτικά,αλλά και γλωσσικά.Από άκρη σε άκρη σε ολόκληρη τη γεωγραφική περιοχή της σημερινής Γαλλίας μιλιούνταν αρχικά κελτικές γλώσσες πρόγονοι των σημερινών γαελικών και βρυθονικών γλωσσών ,των ιρλανδικών, ουαλικών,σκωτσέζικων και βρεττονικών.Ο ντόπιος πληθυσμός άρχισε σιγά, σιγά να μιλά λατινικά αντί για τη μητρική του γλώσσα με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν σχεδόν πλήρως οι κελτικές γλώσσες στη Γαλλία και να αντικατασταθούν από τα λατινικά.
Η μοναδική κελτική γλώσσα που μιλιέται σήμερα στη Γαλλία είναι η βρεττονική,στη Βρεττάνη στο βορειοδυτικό άκρο της χώρας,η οποία ανήκει στο βρυθονικό κλάδο.Η βρεττονική όμως γλώσσα δεν είναι απόγονος των γαλλικών κελτικών αλλά την έφεραν από τη Μ.Βρεττανία κελτόφωνοι άποικοι κατά το Μεσαίωνα.
Βέβαια όλες αυτές οι κελτικές γλώσσες αλλά και οι μετέπειτα γερμανογενείς των γερμανόφωνων βαρβαρικών φυλών,μετά την πτώση της δυτικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας,δεν εξαφανίστηκαν χωρίς ίχνος αλλά άφησαν το στίγμα τους στα λατινικά,στην προφορά,το λεξιλόγιο (μερικές δεκάδες λέξεις),τη γραμματική σε κάποιες περιπτώσεις...Το αποτέλεσμα ήταν η διαμόρφωση της γαλλικής γλώσσας ως χωριστή από τα λατινικά.Το ίδιο συνέβη και με τα ισπανικά,τα πορτογαλικά αλλά και με τα ίδια τα ιταλικά. Αυτή η περίεργη,στα ελληνικά αυτιά,γαλλική προφορά πιθανώς οφείλεται στη συνεισφορά κελτικών και γερμανικών γλωσσών.Π.χ. το γερμανικό ρ που ακούγεται σαν γ,όπως στα γαλλικά,με αξιοσημείωτη εξαίρεση τη Βαυαρία,όπου το ρ προφέρεται μάλλον σαν το ελληνικό.
Πόσοι και πού τα μιλούν
Ευρώπη
Σην Ευρώπη περίπου 65 εκαμμύρια μιλούν τα γαλλικά ως μητρική γλώσσα,ενώ άλλοι τόσοι,σύνολο 120 εκατομμύρια γνωρίζουν τη γλώσσα.Αυτό κάνει τη γαλλική την τρίτη πιο ομιλούμενη γλώσσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τα αγγλικά και γερμανικά.Σε πολλές χώρες ,όπως η Ελλάδα,η διδασκαλία των γαλλικών ως ξένη γλώσσα είναι ιδιαίτερη δημοφιλής.Στη Ρουμανία είναι η πρώτη ξένη γλώσσα και έχει επηρρεάσει σημαντικά το λεξιλόγιο της ρουμανικής γλώσσας αφού ήταν και παραμένει η κύρια πηγή λεξιλογίου για νέους όρους.Εκτός από τη Γαλλία τα γαλλικά μιλιούνται στο νότιο Βέλγιο,όπου μαζί με τα φλαμανδικά αποτελούν τις δύο επίσημες γλώσσες της χώρας.Επίσης στα δυτικά καντόνια της Ελβετίας,όπου βρίσκεται και η Γενεύη,μια μεγάλη γαλλόφωνη πόλη.Περίπου ο μισός πληθυσμός της Ελβετίας γνωρίζει γαλλικά.
Αμερική και Αφρική
η γαλλόφωνη Αφρική
Εξαιτίας του αποικιοκρατικού παρελθόντος της Γαλλίας η γαλλική μιλιέται σε ολόκληρο τον κόσμο.Στη γαλλόφωνη Αφρική σε τεράστιες εκτάσεις είναι η πρώτη,δεύτερη ή ακόμη και τρίτη γλώσσα.
Στη Βόρεια Αμερική στον Καναδά περίπου 10 εκατομμύρια Καναδοί έχουν ως μητρική γλώσσα τα γαλλικά.Τα γαλλικά του Καναδά μιλιούνται κυρίως στη γαλλόφωνη πολιτεία του Κεμπέκ.Η διαφορά των γαλλικών του Κεμπέκ με αυτά της Γαλλίας είναι ανάλογη με τη διαφορά ανάμεσα στα βρεττανικά και τα αμερικάνικα αγγλικά.
Στις ΗΠΑ είναι η τέταρτη πιο διαδεδομένη γλώσσα στο σπίτι ,μετά τα ισπανικά και τα κινέζικα,με περίπου 1,5 εκατομμύρια ομιλητές.Επιπλέον τα γαλλικά μιλιούνται στις υπερπόντιες αμερικάνικες περιοχές που ανήκουν ακόμη στη Γαλλία,όπως η γαλλική Γουιάνα καιτη Γουαδελούπη.Η Γουιάνα αποτελεί επαρχία της Γαλλίας και μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης,το μεγαλύτερο κομμάτι της εκτός Ευρωπαϊκής Ηπείρου.Εκεί βρίσκεται και η βάση εκτοξεύσεως των γνωστών γαλλικών διαστημικών πυραύλων Αριάν.
στον κόσμο
Ευμεγέθεις γαλλόφωνες κοινότητες συναντώνται στη Βραζιλία,τη Χιλή,αλλά και τη χερσόνησο της Ινδοκίνας,ως κατάλοιπο του αποικιοκρατικού παρελθόντος της γαλλικής Ινδοκίνας.
Από ότι βλέπετε οι γάλλοι φρόντισαν να εξαπλώσουν τη γλώσσα τους παγκοσμίως και ο αριθμός των ομιλητών της συνεχώς αυξάνεται.
διάλεκτοι
Στο έδαφος της σημερινής Γαλλίας,τα γαλλικά χωρίζονται σε δύο μεγάλες διαλεκτικές ομάδες με νοητό όριο περίπου τη μέση της χώρας.Η επίσημη γαλλική βασίζεται στις βόρειες διαλέκτους,οι οποίες στα γαλλικά ονομάζονται langues d'oïl,δηλαδή γλώσσες του ναι.Οι νότιες διάλεκτοι είναι οι λεγόμενες langues d'oc,που θα πει επίσης 'γλώσσες του ναι',οι λεγόμενες και οξιτανικές.Αυτές οι διάλεκτοι έχουν αρκετές διαφορές από τα επίσημα γαλλικά και θα μπορούσαν να θεωρηθούν ακόμη και χωριστές λατινικές γλώσσες.Γλωσσολογικά βρίσκονται ανάμεσα στα βόρεια γαλλικά (επίσημα),τα καταλωνικά και τις βορειοδυτικές διαλέκτους της ιταλικής γλώσσας μαζί με τις οποίες σχηματίζουν έναν ευρύτερο γαλλοϊταλικό κλάδο λατινογενών γλωσσών.Οι 'γλώσσες του ναι' πήραν το όνομά τους από τη λέξη 'ναι' όπως αυτή προφερόταν στο βορρά (oïl-ναι) και στο νότο της Γαλλίας (oc-ναι).Το ναι σήμερα στην επίσημη γαλλική είναι oui (ουί) ενώ στην καθομιλουμένη ouais (ουέ.Ουέ κι αλίμονο που λέμε).
η επίσημη γαλλική βασίζεται στις γλώσσες του οΐλ
Άλλες διάλεκτοι της γαλλικής είναι τα κεμπεκικά ,τα ινδονησιακά γαλλικά,τα γαλλικά της Γουιάνας καθώς και κρεολικές γλώσσες με βάση τη γαλλική,κυρίως στην Καραϊβική.
Ο κύριος όγκος του γαλλικού λεξιλογίου προέρχεται από τα λαϊκά λατινικά των ρωμαϊκών λεγεώνων,ενώ συναντώνται και μερικές εκατοντάδες λέξεις κελτικής,γερμανικής,αραβικής,σλαβικής και ιταλικής προέλευσης.
ηχητικό δείγμα στη γαλλική
Ξεκινήστε να μαθαίνετε γαλλικά με την γνωστή φράση :
'Parlez-vous français?'
παγλε-βού φγασέ;
Μιλάτε γαλλικά; Μάθε γαλλικά για αρχάριους. Teach Yourself Beginner's French.
Creative Commons: Επιτρέπεται η αναπαραγωγή,διανομή και παρουσίαση του περιεχομένου στο κοινό, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: 1)Υποχρεωτική αναφορά στην ιστοσελίδα προέλευσης παρέχοντας έναν ενεργό σύνδεσμο (backlink) που οδηγεί απευθείας σ'αυτή (2) Μη εμπορική χρήση ή εκμετάλλευση 3) Μη τροποποίηση,αλλοίωση του περιεχομένου ή δημιουργία πάνω σ'αυτό με οποιονδήποτε τρόπο. Works 3.0 Greece License
