η στήλη της Λήμνου

Η στήλη της Λήμνου είναι μια επιτύμβια στήλη του 5ου αιώνα π.Χ. πάνω στην οποία είναι χαραγμένη μια επιγραφή σε άγνωστη γλώσσα της πελασγικής περιόδου,γραμμένη στο ευβοϊκό αλφάβητο (δυτικό ελληνικό).

Βρέθηκε στη Λήμνο το 1885 κοντά στα Καμίνια και ήταν εντοιχισμένη σε μια κολώνα μιας εκκλησίας.

η στήλη της Λήμνου

Προέλευση της λημνιακής γλώσσας.

Η επιγραφή δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί πλήρως αλλά υπάρχουν σαφή στοιχεία ότι η γλώσσα συγγενεύει στενά με την ετρουσκική.

 Στο παρελθόν έγιναν πολλές απόπειρες αποκρυπτογράφισης με χαρακτηριστική αυτή του Ιάκωβου Θωμόπουλου το 1912 ο οποίος υποστήριξε ότι μετέφρασε την επιγραφή με τη βοήθεια της αλβανικής γλώσσας, 'ελληνοπελασγικής' όπως την έλεγε και χαρακτήρισε τη γλώσσα της επιγραφής ως αρχαία ελληνοπελασγική.

Σήμερα η επικρατούσα επιστημονική άποψη και κοινή εκτίμηση  είναι ότι η λημνιακή γλώσσα ήταν συγγενική της ετρουσκικής.

Στο νησί της Λήμνου στην Ηφαιστεία έχει βρεθεί σχετικά πρόσφατα το 2009 άλλη μία επιγραφή στην άγνωστη αυτή λημνιακή γλώσσα.

Περισσότερα για τη δεύτερη επιγραφή  διαβάστε στην ανάρτηση Νέα Λημνία επιγραφή.

To συμπέρασμα της συγγένειας της ετρουσκικής με τη λημνιακή προέκυψε από σύγκριση στο λεξιλόγιο και τη γραμματική της επιγραφής με τα ετρουσκικά.

Γλώσσες της τυρρηνικής οικογένειας.

  Η επιγραφή
 σε ελληνική γραφή

	A. στο μπροστινό μέρος hολαιεζ:ναφοθ:ζιαζι μαραζ:μαϝ σιαλχϝειζ:αϝιζ εϝισθο:ζεροναιθ ζιϝαι ακερ:ταϝαρζιο ϝαναλασιαλ:ζεροναι:μοριναιλ
← ← →	B. στο πλάι hολαιεζιφοκιασιαλε:ζεροναιθ:εϝισθο:τοϝερονα ρομ:hαραλιο:ζιϝαι:επτεζιο:αραι:τιζ:φοκε ζιϝαι:αϝιζ:σιαλχϝιζ:μαραζμ:αϝιζ:αομαι
	σε λατινικά γράμματα
← ← → ← → ← ←	A. στο μπροστινό μέρος holaiez:naφoθ:ziazi maraz:mav sialχveiz:aviz evisθo:zeronaiθ zivai aker:tavarzio vanalasial:zeronai:morinail
← ← →	B. στο πλάι holaiezi:φokiasiale:zeronaiθ:evisθo:toverona rom:haralio:zivai:eptezio:arai:tiz:φoke zivai:aviz:sialχviz:marazm:aviz:aomai

σύγκριση των λημνιακής στήλης με τα ετρουσκικά

• Από τη σύγκριση της στήλης με ετρουσκικές επιγραφές προκύπτει ότι και οι δύο γλώσσες έχουν δοτική πτώση σε *-si και *-ale.
• Και οι δύο τύποι υπάρχουν  στην επιγραφή της Λήμνου στις λέξεις Hulaie-ši "για τον Υλαίο", Φukiasi-ale (για τον Φωκαίο) και σε ετρουσκικές επιγραφές  aule-si "στον Άουλε'' 
•  και οι δύο έχουν επίσης σε *-s και απλό αόριστο σε*-a-i
• η φράση aviš sialχviš μοιάζει πολύ με το ετρουσκικό avils maχs śealχisc που σημαίνει  είναι 65 ετών.  

Η λημνιακή επιγραφή,όπως και τα ετρουσκικά έχει ένα σύστημα τεσσάρων φωνηέντων τα ι,ε,α,ου.

Εκτός από τις δύο επιγραφές, στο νησί έχουν βρεθεί και θραύσματα άλλων  επιγραφών που σχετίζονται με αυτές τις δύο και επιβεβαιώνουν ότι στο νησί κατοικούσε κοινότητα που μιλούσε τη λημνιακή γλώσσα.

Η κοινότητα αυτή ίσως ήρθε στο νησί την Ύστερη Εποχή του Χαλκού όταν οι Μυκηναίοι προσελάμβαναν μισθοφόρους από την Ιταλική Χερσόνησο ,τη Σαρδηνία και τη Σικελία. 

Πελασγοί, Μινύες και Τυρρηνοί.

Τον 6ο πΧ αιώνα οι Αθηναίοι κατέλαβαν το νησί και η ντόπια γλώσσα χάθηκε και αντικαταστάθηκε από την ελληνική. 

Σύμφωνα με τις αρχαίες ελληνικές πηγές ,πριν την άφιξη των Αθηναίων στο νησί κατοικούσαν Πελασγοί οι οποίοι με τη σειρά τους παρεγκώνισαν τον γηγενή πληθυσμό ,τους Μινύες (Μινωίτες;)

Οι Μινύες κατοικούσαν στον Αιγαιακό χώρο με σημαντικότερο κέντρο τους τον Ορχομενό Βοιωτίας.

Ο Θουκυδίδης ονόμαζε τον Πελασγικό αυτό πληθυσμό του νησιού, Τυρσυνούς ,ονομασία συνώνυμη με τους Τυρρηνούς (Ετρούσκους) στις αρχαίες πηγές.

Υπάρχει πιθανότητα οι Πελασγοί και οι Μινύες να ήταν συγγενείς μεταξύ τους αλλά όχι ταυτόσημοι.

σχετική ανάρτηση
Μα τί μιλούσαν οι Ετρούσκοι;