βασικό σανσκριτικό λεξιλόγιο

ελληνικά	σανσκριτικά संस्कृतम् (saṃskṛtam)	μεταγραφή
εγώ	अहम् (ahám)	αχάμ
εσύ	त्वम् (tvám)	τβαμ
αυτός	स (sá)	σα
εμείς	वयम् (vayám)	βαγιάμ
εσείς	यूयम् (yūyám)	γιουγιάμ
αυτοί	ते (té)	τε
αυτό	इदम् (idám)	ιντάμ
εκείνο	तत् (tát)	τατ
εδώ	अत्र (átra)	άτρα
εκεί	तत्र (tátra)	τάτρα
ποιος	क (ká)	κα
τί	किम् (kím)	κιμ
που	कुत्र (kútra)	κούτρα
πότε	कदा (kadā́)	καντά
πώς	कथम् (kathám)	καθάμ
δεν	न (ná)	να
όλο	सर्व (sárva)	σάρβα
πολύ	बहु (bahú)	μπαχου
μερικοί	किञ्चिद् (kíñcid)	κίνκιντ
λίγο
άλλος	पर (pára)	πάρα
ένα	एक (éka)	έκα
δύο	द्वि (dví)	ντβι
τρία	त्रि (trí)	τρι
τέσσερα	चतुर् (cátur)	τσάτουρ
πέντε	पञ्चन् (páñcan)	πάντσαν
μεγάλος	महत् (mahát)	μαχατ
μακρύς	दीर्घ (dīrghá)	ντιργκχά
φαρδύς	उरु (urú)	ουνί
χοντρός	घन (ghaná)	γκχανά
βαρύς	गुरु (gurú)	γκουρού
μικρός	अल्प (álpa)	άλπα
κοντός	ह्रस्व (hrasvá)	χράσι
στενός	अंहु (aṃhú)	αμχού
λεπτός	तनु (tanú)	τανού
γυναίκα	स्त्री (strī́)	στρι
άνδρας	पुरुष (púruṣa)	πούρουσα
άνθρωπος	मनुष्य (manuṣyá)	μανουσιά
παιδί	बाल (bā́la), शिशु (śíśu)	Μπάλα,σισι
η σύζυγος	भार्या॑ (bhāryā́)	μπχάαριαα
ο σύζυγος	पति (páti)	πάτι
μητέρα	मातृ (mā́tṛ)	μάτρ
πατέρας	पितृ (pitṛ́)	πιτρ
ζώο	पशु (páśu)	πάσσου
ψάρι	मत्स्य (mátsya)
πουλί	वि (ví)
σκυλί	श्वन् (śván)
ψείρα	यूका (yūkā)
φίδι	सर्प (sarpá)
σκουλίκι	कृमि (kṛmi)
δέντρο	वृक्ष (vrkṣá)
δάσος	वन (vána)
μπαστούνι	दण्ड (daṇḍá)
φρούτο	फल (phála)
σπόρος	भीज (bī́ja)
φύλλο	पत्त्र (páttra)
ρίζα	मूल (mū́la)
φλοιός δέντρου	त्वच् (tvác)
λουλούδι	पुष्प (púṣpa)
γρασίδι	तृण (tṛṇa)
σκοινί	रज्जु (rájju)
δέρμα	चर्मन् (cárman)
κρέας	मांस (māṃsá)
αίμα	असृज् (ásṛj)
κόκκαλο	अस्थि (ásthi)
χοντρός	पीवस् (pī́vas), मेदस् (médas)
αυγό	अण्ड (aṇḍa)
κέρατο	शृङ्ग (ṡṛṅgá)
ουρά	पुच्छ (púccha)
φτερό	पर्ण (parṇá)
μαλλιά	केश (kéśa)
κεφάλι	शिरस् (śíras)
αυτί	कर्ण (kárṇa)
μάτι	अक्षि (ákṣi)
μύτη	नासिक (nā́sika)
στόμα	मुख (múkha)
δόντι	दत्/दन्त (dát/dánta)
γλώσσα	जिह्व/जिह्वा (jihvá/jihvā́)
νύχι	नख (nakhá)
πατούσα	पद (padá)
πόδι
γόνατο	जानु (jā́nu)
χέρι	हस्त (hásta), पाणि (pāṇí)
φτερό	पक्ष (pakṣá)
κοιλιά	उदर (udára)
εντόστια	गुद (gudá)
λαιμός	कण्ठ (kaṇṭhá)
πλάτη	पृष्ठ (pṛṣṭhá)
στήθος	स्तन (stána)
καρδιά	हृद् (hṛd), हृदय (hṛdaya)
συκώτι	यकृत् (yákṛt)
πίνω	पा - पिबति (pā - píbati)
τρώω	अद् - अत्ति (ad - átti)
δαγκώνω	दंश् - दंशति (daṃś - dáṃśati)
ρουφάω	धे - धयति (dhe - dháyati)
φτύνω	ष्ठिव् - ष्ठिवति/ष्ठीव्यति (ṣṭiv - ṣṭívati/ṣṭhī́vyati)
κάνω εμετό	वम् - वमति (vam - vámati)
φυσάω	वा - वाति (vā - vā́ti)
αναπνέω	अन् - अनिति (an- ániti)
γελάω	स्मि - स्मयते (smi - smáyate), हस्- हसति (has - hásati)
βλέπω	पश्- पश्यति (paś - páśyati), दृश् (dṛś, never used in the present)
ακούω	श्रु- शृणोति (śru - śṛṇóti)
ξέρω	ज्ञा- जानाति (jñā - jānā́ti)
σκέφτομαι	मन्- मनुते (man - manuté)
μυρίζω	घ्रा- जिघ्रति (ghrā - jíghrati)
φοβάμαι	भी - बिभेति (bhī - bibhéti)
κοιμάμαι	स्वप्- स्वपिति (svap - svápiti)
ζω	जीव्- जीवति (jīv - jī́vati)
πεθαίνω	मृ - म्रियते (mṛ - mriyáte)
σκοτώνω	हन् - हन्ति (han - hánti)
πολεμώ	युध् - युध्यते (yudh - yúdhyate)
κυνηγώ	मृग् - मृगयते (mṛga - mṛgáyate)
χτυπώ	हन् - हन्ति (han - hánti), तड् - ताडयति (taḍ - tāḍáyati)
κόβω	कृत् - कृन्तति (kṛt - kṛntáti)
μοιράζομαι	भिद्- भिनत्ति (bhid - bhinátti)
μαιχαιρώνω	व्यध्- विधति (vyadh - vídhyati)
γρατσουνώ	लिख् - - लिखति (likh - likháti)
σκάβω	खन् - खनति (khan - khánati)
κολυμπώ	प्लु- प्लवते (plu - plávate)
πετώ	पत् - पतति (pat - pátati)
περπατώ	इ - एति (i - éti), गम् - गच्छति (gam - gácchati)
έρχομαι	आगम् - आगच्छति (āgam - ā́gacchati)
ξαπλώνω	शी- शेते (śī - śéte)
κάθομαι	सद् - सीदति (sad - sī́dati)
στέκομαι	स्था - तिष्ठति (sthā - tíṣṭati)
στρίβω	वृत् - वर्तते (vṛt - vártate)
πέφτω	पद् - पद्यते (pad - pádyate)
δίνω	दा - ददाति (dā - dádāti)
κρατώ	धृ - धरति (dhṛ - dhárati)
στίβω	मृद् - मृद्नाति (mṛd - mṛdnā́ti)
τρίβω	घृष् - घर्षति (ghṛṣ - ghárṣati)
πλένω	क्षल् - क्षालयति (kṣal - kṣā́layati)
σκουπίζω	मृज् - मार्ष्टि (mṛj - mā́rṣṭi)
τραβώ	कृष् - कर्षति (kṛṣ - kárṣati)
σπρώχνω	नुद् - नुदति (nud - nudáti)
ρίχνω	क्षिप् - क्षिपति (kṣip - kṣipáti)
δένω	बन्ध् - बध्नाति (bandh - badhnā́ti)
ράβω	सिव् - सीव्यति (siv - sī́vyati)
μετρώ	गण् - गणयति (gaṇ - gáṇayati), कल् - कलते (kal - kálate)
λέω	वच् - वक्ति (vac - vákti)
τραγουδώ	गै- गायति (gāi - gā́yati )
παίζω	दिव् - दीव्यति (div - dī́vyati)
επιπλέω	प्लु - प्लवते (plu - plávate)
ρέω	सृ - सरति (sṛ - sárati), क्षर् - क्षरति (kṣar -kṣárati)
παγώνω	श्यै - शीयते (śyāi - śī́yate)
πρήζομαι	श्वि - श्वयति (śvi - śváyati)
ήλιος	सूर्य (sū́rya)
φεγγάρι	मास (mā́sa)
αστέρι	नक्षत्र (nákshatra), स्तृ (stṛ)
νερό	जल (jalá), वारि (vā́ri)
βροχή	वर्ष (varṣá)
ποτάμι	नदी (nadī́)
λίμνη
θάλασσα	उदधि (udadhí)
αλάτι	लवण (lavaṇá)
πέτρα	अश्मन् (aśman)
άμμος	पांसु (pāṃsú), शिकता (síkatā)
σκόνη	रेणु (reṇú)
γή	क्षम् (kṣám), पृथिवी (pṛithivī́)
σύννεφο	नभस् (nábhas), मेघ (meghá)
ομίχλη	मिह् (míh)
ουρανός
άνεμος
χιόνι
πάγος
καπνός
φωτιά	अग्नि (agní)
στάχτη	आस (ā́sa)
καίω	दहति (dahati)
δρόμος
βουνό
κόκκινος
πράσινος
κίτρινος
άσπρος
μαύρος	कृष्ण (kṛṣṇá)
νύχτα
μέρα	द्यु (dyú), अहर् (áhar)
χρόνος
ζεστός
κρύος	शीत (śītá)
γεμάτος	पूर्ण (pūrṇá)
νέος
παλιός
καλός
κακός	पाप (pāpá)
σάπιος
βρώμικος
ίσιος
στρογγυλός
κοφτερός
αμβλύς
απαλός
υγρός
στεγνός	शुष्क (śúṣka)
σωστός
κοντινός
μακρυνός	दूर (dūrá)
δεξιά
αριστερά
στο
σε
με
και	च (ca)
αν
διότι	हि (hí)
όνομα	नाम (naam)

---

η σανσκριτική γλώσσα