αρχαίο μακεδονικό ημερολόγιο

Το αρχαίο μακεδονικό ημερολόγιο ήταν ένα συνδυαστικό ημερολόγιο που βασιζόνταν στην κίνηση του ήλιου αλλά και της σελήνης το οποίο ήταν σε χρήση στην αρχαία Μακεδόνα την 1η χιλιετία π.Χ.. Αποτελούνταν από 12 συνοδικούς σεληνιακούς μήνες (δηλαδή 354 ημέρες το χρόνο), το οποίο απαιτούσε εμβόλιμους μήνες (δηλάδη μερικά έτη είχαν έναν παραπάνω μήνα,όπως το δικό μας δίσεκτο έτος έχει 5 ημέρες παραπάνω)  για να μένει συγχρονισμένο με τις εποχές. 

Μέχρι τη στιγμή που το ημερολόγιο χρησιμοποιούνταν σε όλο τον ελληνιστικό κόσμο, είχαν προστεθεί επτά συνολικά  εμβόλιμοι μήνες  για κάθε 19ετή Μεθωνικό κύκλο. Τα ονόματα του αρχαίου μακεδονικού Ημερολογίου παρέμειναν σε χρήση στη Συρία ακόμη μέχρι τη χριστιανική εποχή. Το μακεδονικό ημερολόγιο ήταν στην ουσία το ημερολόγιο της Βαβυλώνας με την αντικατάσταση των βαβυλωνιακών ονομάτων με μακεδονικά.

Μια επιγραφή του 6ου αιώνα μ.Χ. από τη Δεκάπολη της Ιορδανίας, που φέρει το ηλιακό ημερολόγιο της Μακεδονίας, ξεκινά από το μήνα Αυδυναίο .Ο ηλιακός τύπος συγχωνεύθηκε αργότερα με το Ιουλιανό ημερολόγιο.  

Στη ρωμαϊκή Μακεδονία χρησιμοποιήθηκαν συγχρόνως και τα δύο ημερολόγια . Το  ρωμαϊκό μαρτυρείται  σε επιγραφές με το όνομα Kalandôn γενική καλανδῶν calendae και το μακεδονικό με το όνομα Ἑλληνικῇ (δοτική πτώση). Τέλος, μια επιγραφή από την Κασσανδρεία περίπου του 306-298 π.Χ. που έχει το μήνα 'Ἀθηναιῶν'  δείχνει ότι ορισμένες πόλεις μπορεί να είχαν τους δικούς τους μήνες ακόμη και μετά την επέκταση της Μακεδονίας τον 4ο αιώνα π.Χ. 

• Δίος (Οκτώβριος)
• Απελλαίος (Νοέμβριος,επίσης δωρικός μήνας.Απελλαίων ήταν ένας μήνας της Τήνου)
• Αυδυναίος or Αυδναίος (Δεκέμβριος.Επίσης μήνας της Κρήτης)
• Περίτιος (Ιανουάριος) (Τα περίτια ήταν εορτασμοί που γίνονταν αυτό το μήνα)
• Δύστρος (Φεβρουάριος)
• Ξανδικός or Ξανθικός (Μάρτιος) (Αυτό το μήνα γιορτάζονταν τα Ξανθικά για την εξάγνιση του στρατού σύμφωνα με τον Ησύχιο.)
  • Ξανδικός Εμβόλιμος (Εισαγόταν 6 φορές κατά τη διάρκεια ενός 19ετούς κύκλου)
• Αρτεμίσιος or Αρταμίτιος (Απρίλιος.Επίσης σπαρτιατικός,ρόδιος και επιδαύριος μήνας.Ο Αρτεμισίων ήταν ένας ιονικός μήνας.)
• Δαίσιος (Μάϊος)
• Πάνημος ή Πάναμος (Ιούνιος.Επίσης επιδαύριος,μιλήσιος,σάμιος και κορινθιακός μήνας)
• Λώιος (Lōios, Ιούλιος - Ομολώιος.Επίσης αιτωλικός,βοιωτικός και θεσσαλικός μήνας.)
• Γορπιαίος (Αύγουστος)
• Υπερβερεταίος (Σεπτέμβριος - Υπερβερετος ήταν ένας κρητικός μήνας.)
  • Υπερβερεταίος Εμβόλιμος (εισήχθηκε μια φορά μέσα σε ένα 19ετή κύκλο.)

 Πηγή:http://en.wikipedia.org/wiki/Ancient_Macedonian_calendar

Όπως φαίνεται από την παραπάνω λίστα τα περισσότερα ονόματα των μηνών είναι καθαρά ελληνικά.Άλλα παρουσιάζουν πρόβληματα στην ετυμολόγηση όπως ο μήνας Γορπιαίος,ο οποίος φαίνεται να σχετίζεται με το θεσσαλικό  Διόνυσο Κάρπιο.Η λέξη Γορπιαίος φαίνεται να είναι η μακεδονική παραλλαγή του ΄καρπός'.Το μήνα Αύγουστο ωριμάζουν πολλοί καρποί,οπότε λογικό είναι.

Share: