 |
| Ο Βλαντ Τσέπες ο Παλουκωτής ή Κόμης Δράκουλας, βοεβόδας της Βλαχίας. |
Το ρουμανικό αλφάβητο είναι μια παραλλαγή του λατινικού αλφαβήτου και αποτελείται από 31 γράμματα.
Τα γράμματα Q (διαβάζετε kü ή chiu), W (dublu ve), και Y (ιγκρέκ=ι ελληνικό, ή ι γκρεκ) εισήχθεισαν επίσημα το 1982,αλλά ανεπίσημα χρησιμοποιούνταν και νωρίτερα.
Τα γράμματα Q (διαβάζετε kü ή chiu), W (dublu ve), και Y (ιγκρέκ=ι ελληνικό, ή ι γκρεκ) εισήχθεισαν επίσημα το 1982,αλλά ανεπίσημα χρησιμοποιούνταν και νωρίτερα.
Συναντώνται μόνο σε ξένες λέξεις όπως quasar, watt, και yacht. Το γράμμα K, αν και είναι σχετικά παλιότερο χρησιμοποιείται σπάνια και θεωρείται ακόμη ξένο εξαιτίας του γεγονότος ότι εμφανίζεται μόνο σε κύρια ονόματα και διεθνείς νεολογισμούς όπως kilogram, broker, karate.
Σε περιπτώσεις που έχουμε λέξεις στις οποίες χρησιμοποιούνται διακριτικά και είναι δανεισμένες απευθείας από άλλες γλώσσες ,η επίσημη ορθογραφία ενθαρρύνει τη χρήση τους. (München, Angoulême κτλ., αλλά Istanbul αντί İstanbul)
Σε περιπτώσεις που έχουμε λέξεις στις οποίες χρησιμοποιούνται διακριτικά και είναι δανεισμένες απευθείας από άλλες γλώσσες ,η επίσημη ορθογραφία ενθαρρύνει τη χρήση τους. (München, Angoulême κτλ., αλλά Istanbul αντί İstanbul)
| A, a | a |
| Ă, ă | ă |
| Â, â | â ,αε μαζί |
| B, b | be |
| C, c | ce |
| D, d | de |
| E, e | e |
| F, f | fe / ef |
| G, g | ghe / ge |
| H, h | ha / haş |
| I, i | i |
| Î, î | î ,τούρκικο ι |
| J, j | je , ζ̌ παχύ |
| K, k | / kapa |
| L, l | le / el |
| M, m | me / em |
| N, n | ne / en |
| O, o | o |
| P, p | pe |
| Q, q | kü / chiu,κ |
| R, r | re / er,ρ |
| S, s | se / es |
| Ș, ș / Ş, ş | șe / şe,σ̌,σ παχύ |
| T, t | te |
| Ț, ț / Ţ, ţ | țe / ţe ,τσ |
| U, u | u |
| V, v | ve, β |
| W, w | dublu ve |
| X, x | ics |
| Y, y | igrec / i grec |
| Z, z | ze / zet |
Η ρουμανική γλώσσα
 |
| λίμπα ρομίνε |
Τα ρουμάνικα ή λίμπα ρομύνε (limba română) ,είναι μια λατινογενής γλώσσα όπως και τα ιταλικά,τα γαλλικά και τα ισπανικά αλλά διατηρεί πιο αρχαϊκα χαρακτηριστικά της λατινικής τα οποία οι άλλες απόγονοί της τα έχουν χάσει.
Ήταν η μητρική γλώσσα του Βλαντιμίρ Τσέπες του γνωστός και ως κόμης Δράκουλας ή Βλαντ ο Παλουκωτής. Ήταν αιμοσταγής βοεβόδας της Βλαχίας και ειχε θανάσιμο μίσος για τους Τούρκους. Λέγεται ότι είχε σουβλίσει πάνω από είκοσι χιλιάδες.
Από εκεί βγήκαν και οι μύθοι για τον Κόμη Δράκουλα που πίνει το αίμα των ανθρώπων.
|
| Ο Βλαντ Τσέπες ο Παλουκωτής ή Κόμης Δράκουλας, βοεβόδας της Βλαχίας. |
Μαζί με τα ιστρορουμάνικα,τα βλάχικα (αρμάνικα, ρεμένικα και μογλενίτικα) αποτελούν τον κλάδο των βαλκανικών νεολατινικών γλωσσών.Μιλιούνται από 24-28 εκ άτομα κυρίως στη Ρουμανία και σύμφωνα με κάποιους στη Μολδαβία.
Στη Μολδαβία η γλώσσα ονομάζεται λίμπα μολντοβεανεάσκε.Κάτα την άποψη μιας σημαντικής μερίδας του πληθυσμού της Μολδαβίας,τα μολδαβικά αποτελούν χωριστή γλώσσα.
Οι διαφορές με τα μολδαβικά είναι υπαρκτές αλλά όχι τόσο σημαντικές ώστε να υπάρχει μεγάλη απόκλιση.Περισσότερα πάνω σ'αυτό διαβάστε για τη μολδαβική γλώσσα.
ρουμάνικα στη Μολδαβία
Στη Μολδαβία η γλώσσα ονομάζεται λίμπα μολντοβεανεάσκε.Κάτα την άποψη μιας σημαντικής μερίδας του πληθυσμού της Μολδαβίας,τα μολδαβικά αποτελούν χωριστή γλώσσα.
Οι διαφορές με τα μολδαβικά είναι υπαρκτές αλλά όχι τόσο σημαντικές ώστε να υπάρχει μεγάλη απόκλιση.Περισσότερα πάνω σ'αυτό διαβάστε για τη μολδαβική γλώσσα.
Σχέση ρουμανικών με τα βλάχικα (αρμάνικα,ρεμένικα,μογλενίτικα) και τα ιστρορουμάνικα.
Κάποιοι γλωσσολόγοι,Ρουμάνοι κυρίως υποστηρίζουν ότι τα βλάχικα και τα ιστρορουμάνικα αποσπάστηκαν από τη ρουμανική (δακορουμανική) ,αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει αφού και οι δύο είναι αυτόνομες νεολατινικές γλώσσες,αδερφές γλώσσες που προήλθαν από τη μητέρα ανατολική βαλκανική ρωμαϊκή.
Πιθανολογείται ότι η κοιτίδα της ανατολικής βαλκανικής ρωμαϊκής είναι η ρωμαϊκή επαρχία της Διοίκησης της Δαρδανίας, νοτίως του Δούναβη.
Από εκεί οι νεολατινικές βαλκανικές γλώσσες αποσπάστηκαν και ακολούθησε η κάθε μία τη δική της πορεία.
Μια σημαντική διαφορά τους είναι το δάνειο λεξιλόγιό τους.Τα ρουμάνικα έχουν πολλές σλαβικές λέξεις,ενώ τα βλάχικα πολλές ελληνικές.
Μοιράζονται ένα κοινό λατινικό λεξιλόγιο το οποίο στα βλάχικα σε πολλές περιπτώσεις είναι μάλλον πιο αρχαϊκό.Στο συντακτικό και τη γραμματική μοιάζουν αλλά τα βλάχικα στερούνται παντελώς απαρεμφάτου ,χαρακτηριστικό που τα κατατάσσει καθαρά στα νότια των βαλκανίων μαζί με τα ελληνικά.
Το πρώτο κομμάτι των Βαλκανίων που κατέκτησαν οι Ρωμαίοι ήταν η Ήπειρος.Η περιοχή της Δακίας (σημερινή Ρουμανία) κατακτήθηκε έναν αιώνα αργότερα.Οπότε λογικό είναι η λατινοφωνία να ξεκίνησε από το νότο και μετά να επεκτάθηκε προς βορρά και όχι το αντίθετο όπως ισχυρίζονται οι Ρουμάνοι γλωσσολόγοι.
λεξιλόγιο
Το λεξιλόγιο της ρουμανικής έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τα σλαβικά με το ποσοστό των σλαβικών δανείων να φτάνει το 30 τοις εκατό.Η παλιά ρουμανική είχε ακόμη περισσότερες σλαβικές λέξεις και φράσεις οι οποίες αντικαταστάθηκαν με ρουμάνικες. Για παράδειγμα η σλαβικής προέλευσης φράση i pak ,και έτσι, αντικαταστάθηκε με την şi apoi.Το 60 τοις εκατό είναι λατινικές λέξεις,ενώ οι υπόλοιπες είναι λέξεις από τα τουρκικά,τα ελληνικά κ.α.Από τις λατινικές λέξεις πολλές είναι γαλλικές.Τα γαλλικά στη Ρουμανία είναι η πιο δημοφιλής ξένη γλώσσα.
